فواید و آثار روزه

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
گفتار معصومین(علیهم السلام) ج2
29 ایمان اقسام روزه داران

روزه آثار فراوانى از نظر مادّى و معنوى در انسان دارد که نمونه هایى از آثار تربیتى، اجتماعى، بهداشتى و عرفانى روزه را بیان مى کنیم:

روزه روح انسان را لطافت مى بخشد و اراده انسان را قوى و غرایز او را تعدیل مى کند.

روزه انسان را از عالم حیوانیّت ترقى داده و به جهان فرشتگان بالا مى برد.

1. آثار تربیتى روزه: رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرمایند: «الصومُ جُنَّةٌ مِنَ النّارِ(1); روزه سپرى است در برابر آتش دوزخ».

حضرت على(علیه السلام) از پیامبر اکرم(صلى الله علیه وآله) پرسید: چه کنیم که شیطان از ما دور شود؟ فرمود: «الصُّوْمُ یُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَالصَّدَقَةُ تَکْسِرُ ظَهْرَهُ، وَالحُبُّ فی اللهِ والمُواظَبَةُ عَلَى العَمَلِ یَقْطَعُ دَابِرَه، وَالاِْسْتِغفَارُ یَقْطَعُ وَتِینَهُ; روزه روى شیطان را سیاه مى کند و انفاق در راه خدا پشت او را مى شکند، و دوست داشتن به خاطر خدا و مواظبت بر عمل صالح دنباله او را قطع مى کند، و استغفار رگ قلب او را مى برد».(2)

2. آثار اجتماعى روزه: روزه باعث مساوات و برابرى در میان افراد جامعه مى شود; در حدیث معروفى هشام بن حکم از امام صادق(علیه السلام) علت تشریع روزه را پرسید امام فرمود: «إنَّمَا فَرَضَ اللهُ الصِّیامَ لِیَسْتَوی بِهِ الغَنِیُّ والفَقِیرُ...; روزه به این دلیل واجب شده است که میان فقیر و غنى مساوات برقرار گردد و این به خاطر آن است که غنى طعم گرسنگى را بچشد و نسبت به فقیر اداى حق کند، چرا که اغنیا معمولاً هر چه را بخواهند براى آنها فراهم است، خدا مى خواهد میان بندگان خود مساوات باشد و طعم گرسنگى و درد و رنج را به اغنیا بچشاند تا به ضعیفان و گرسنگان رحم کنند».(3)

3. اثر بهداشتى و درمانى روزه: از نظر علم پزشکى ثابت شده است که روزه و امساک دواى انواع بیمارى هاست; چون عامل انواع بیمارى ها پُرخورى است، و مواد اضافى که جذب بدن نمى شود به صورت چربى هاى مزاحم در نقاط مختلف بدن، یا چربى و قند اضافى در خون باقى مى ماند و باعث عفونت مى شود و در نتیجه انواع میکروب ها پرورش پیدا مى کنند، و تنها راه مبارزه با این بیمارى ها امساک و روزه است. روزه زباله ها و مواد اضافى و جذب نشده بدن را مى سوزاند، و بدن را خانه تکانى مى کند; علاوه بر اینکه یک نوع استراحت براى دستگاه هاى گوارشى مى باشد.

رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مى فرمایند: «صُومُوا تَصِحُّوا; روزه بگیرید تا سالم بمانید».(4)

و نیز فرمودند: «المَعِدَةُ بَیْتُ کُلِّ دَاء والحِمْیَةُ رأسُ کُلِّ دَواء; معده، خانه تمام دردهاست و امساک بالاترین داروهاست».(5)

4. فلسفه عرفانى روزه: امام باقر(علیه السلام) از رسول خدا(صلى الله علیه وآله) نقل مى کند که آن حضرت فرمود: «قال الله تعالى: اَلصُّومُ لی وَأَنَا أجزِى بِهِ; خداوند فرمود روزه اختصاص به من دارد و من خود پاداش آن را مى دهم».(6)

درباره پاداش روزه داران روایتى است که شخصى یهودى از رسول خدا پرسید: چرا خداوند روزه را در امت تو سى روز قرار داده ولى در امت هاى گذشته بیش از آن بود؟ رسول خدا(صلى الله علیه وآله)فرمودند: «إنّ آدَمَ لَمّا أکَل مِن الشَّجَرةِ بَقیَ فی بَطْنِهِ ثَلاثِینَ یَوماً فَفَرَضَ اللهُ عَلى ذُرِّیَّتِهِ ثَلاثِینَ یَوْماً اَلجُوعَ وَالعَطَشُ، وَالَّذِی یَأکُلونَهُ بِاللّیلِ تَفَضُّلٌ مِنَ اللهِ عَلَیهِم، وکذلِک کانَ على آدَمَ(علیه السلام) فَفَرَضَ اللهُ ذلِکَ عَلى اُمَّتی...; وقتى آدم از آن درخت خورد به مدّت سى روز در شکم او باقى ماند و به همین خاطر خداوند در ذریه اش سى روز گرسنگى و تشنگى را قرار داد، و اینکه در شب براى خوردن آزادند به خاطر تفضّلى است که خداوند در حقّ آنها کرده است و بر امّت من هم سى روز واجب کرد; بعد شخص یهودى گفت: «صَدَقْتَ یا مُحَمّد، فَما جَزاءُ مَن صامَها؟ قال: فقال النّبیُّ(صلى الله علیه وآله): مَا مِنْ مُؤمن یَصومُ شَهْرَ رَمَضانَ احتِساباً إلاّ أوْجَبَ اللهُ تَعالى له سَبْعَ خِصال: أوَّلُها: یَذوبُ الحَرامُ مِن جَسَدِه، والثانِیَةُ یَقربُ مِن رَحْمَةِ اللهِ عزَّوجلّ، وَالثالِثَةُ یَکونُ قَد کَفَّرَ خَطِیئةَ آدَم أَبِیهِ، والرابعةُ: یُهَوِّن الله عَلَیْهِ سَکَراتِ المَوتِ، وَالْخامِسَةُ أمانٌ مِنَ الجُوعِ وَالعَطَشِ یَوْمَ القِیامَةِ، والسّادِسَةُ: یُعْطِیهِ اللهُ بَراءَةً مِنَ النّارِ، والسّابعَةُ: یُطْعِمُه اللهُ مِن طَیِّباتِ الجَنَّةِ، قَالَ: صَدَقْتَ یا مُحَمّد(7); راست گفتى اى محمّد; پاداش روزه داران چیست؟ رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: هیچ مؤمنى نیست که براى خشنودى خدا ماه رمضان را روزه دارد جز آنکه خداوند هفت خصلت براى او قرار دهد:

1. آنچه از حرام در بدنش باشد آب خواهد شد.

2. به رحمت خدا نزدیک شود.

3. کفّاره اشتباه پدرش آدم خواهد بود.

4. خداوند سکرات و سختى مرگ را بر او آسان گرداند.

5. در روز قیامت از گرسنگى و تشنگى در امان خواهد بود.

6. به او ورقه برائت و بیزارى از آتش داده خواهد شد.

7. از خوراکى هاى پاکیزه بهشت به او بخوراند.

درباره روزه گرفتن در تابستان روایات فراوانى از ائمه(علیهم السلام) وارد شده است، به عنوان نمونه امام صادق(علیه السلام) فرموده است: «مَنْ صامَ للهِِ عزّوجلّ یوماً فِى شِدَّةِ الحَرِّ فَأَصابَهُ ظَمأٌ وَکَّلَ اللهُ بِهِ أَلْفَ مَلَک یَمْسَحُونَ وَجْهَهُ وَیُبَشِّرُونَهُ حَتّى إذا أَفْطَرَ، فقال الله عزّوجلّ: مَا أطیَبَ ریحُکَ وَروحَکَ، ملائِکَتى إشْهَدُوا أنّى قَدْ غَفَرْتُ لَهُ; کسى که براى خداوند یک روز گرم روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را بر او مى گمارد تا اینکه صورت او را مسح کنند و او را مژده بدهند، تا اینکه افطار بکند و خداوند مى فرماید: چقدر پاکیزه است بوى تو و روح تو و به ملائکه مى فرماید: شاهد باشید که من او را آمرزیده ام».(8)

و همان امام فرموده است: «أفْضَلُ الجِهادِ الصُّومُ فِى الحرِّ; برترین جهاد، روزه گرفتن در هواى گرم است».(9)

همچنین امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: «مَنْ أَفْطَرَ یَوْماً مِنْ شَهْرِ رَمَضانَ خَرَجَ رُوحُ الإیمانِ مِنْهُ; هر کس یک روز از ماه رمضان روزه خوارى کند روح ایمان از او بیرون مى رود».(10)


1. المحجة البیضاء، ج 2، ص 123.
2. بحارالانوار، ج 96، ص 255.
3. وسائل الشیعة، ج 7، کتاب الصوم.
4. وسائل الشیعه، ج 7، کتاب الصوم.
5. تفسیر نمونه، ذیل آیات 183-185 سوره بقره.
6. جامع احادیث الشیعة، ج 9، ص 94.
7. وسائل الشیعه، ج 7، ص 172; و بحارالانوار، ج 96، ص 369; و خصال، باب السبعه.
8. میزان الحکمه، ج 5، ص 473.
9. بحارالانوار، ج 96، ص 256.
10. روضة المتّقین، ج 3، ص 325; و عقاب الاعمال، ص 281.

 

29 ایمان اقسام روزه داران
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma