سؤال: نخستین و آخرین سوره هاى قرآن برحسب نزول کدام است و قرآن پس از نزول وحى، به وسیله چه کسانى نوشته مى شد؟
پاسخ: مطابق آنچه مورّخان معتبر اسلامى نوشته اند، نخستین سوره اى که بر پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله) نازل شد، سوره مبارکه علق (اِقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذَى خَلَق) بود و آخرین سوره اىکه نازل شد سوره «توبه» بوده است. مضامین این دو سوره نیز این مطلب را تأیید مى کند.
در مورد نگارش قرآن در زمان پیامبر (صلى الله علیه وآله) باید بگوییم، عدّه اى از برجسته ترین صحابه پیامبر آیاتى را که بر پیامبر اکرم (صلى الله علیه وآله)نازل مى شد، مرتّباً از آن حضرت دریافت نموده با یک نوع خطّ کوفى که خطّ متداول آن زمان بود مى نوشتند. این عدّه را «کُتّاب وحى» یعنى «نویسندگان وحى» مى نامند. تعداد این افراد را مورّخان تا چهل و سه نفر نوشته اند. در میان این چهل و سه نفر از همه بیشتر علىّ بن ابى طالب (علیه السلام) و زید بن ثابت در کار نوشتن آیات قرآن زحمت مى کشیدند. آنها همیشه ملازمت حضور پیغمبر اکرم (صلى الله علیه وآله) را داشتند و با راهنمایى و سرپرستى دقیق پیامبر، تمام آیات نازل شده را مى نوشتند.
نظر به این که ریشه و اساس اسلام، این کتاب آسمانى است و این کتاب در تمام جهات و شؤون زندگى اجتماعى و فردى، قانون اساسى مسلمانان بوده، پیامبر شخصاً اهتمام زیادى به نوشته شدن آن مى کرد. هنگامى که آن حضرت رحلت نمود، تمام قرآن به صورت نوشته در اختیار مسلمانان بود و عدّه زیادى هم آن را از حفظ داشتند و قرآنى که هم اکنون در دست مسلمانهاست، همان است که هنگام رحلت پیامبر در دست مسلمانان بود.