سؤال: واقعه کربلا در چه فصل و در چه روزى از سال شمسى بوده است؟
پاسخ: از تقویمها معلوم مى شود که روز عاشوراى سال 1390 هجرى قمرى مطابق با 27 اسفند 1348 شمسى بوده و مى دانیم که واقعه جانسوز کربلا در سال 61 هجرى قمرى بوده است، بنابراین مى گوییم: 1329=61-1390
از طرفى مقدار یک سال شمسى به حسب عدد اعشارى 2422/365 روز است و یک سال قمرى به حسب عدد اعشارى 3670/354 روز است پس تفاوت ایّام این دو 8752/10 خواهد بود. بنابراین تفاوت ایّام تمام این سالها (1329 سال) چنین مى شود: 1408/14453=1329×8752/10 یعنى در مدت 1329 سال، مبدأ سال قمرى به اندازه 1408/14453 روز نسبت به سال شمسى جلو مى افتد که براى تطبیق آن دو باید به عقب برگردیم ; به این ترتیب:
روز 208+39 سال = 2422/365: 14/14453
بنابراین باید همین 208 روز را بر عاشوراى سال 1390 بیفزاییم تا منظور حاصل شود و چون ماههاى شمسى بعد از اسفند تا شهریور مطابق تعدیل قانونى، هم 31 روز است پس: 22 روز + 6 ماه = 31: 208 و چون 6ماه و 22 روز بر 27 اسفند بیفزاییم به بیستم مهر خواهیم رسید.
بنابراین با تقریب جزئى مى توان گفت که «عاشوراى سال 61 مطابق با بیستم مهرماه» بوده است.