1 ـ تفاوت میان انسان ها و اصل عدالت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
تفسیر نمونه جلد 06
2 ـ خلافت انسان در روى زمین اهمیت مقام و آزمایش انسان


شک نیست در میان افراد بشر یک سلسله تفاوت هاى مصنوعى وجود دارد که نتیجه مظالم و ستمگرى بعضى از انسان ها نسبت به بعض دیگر است.
مثلاً جمعى مالک ثروت هاى بى حسابند،
و جمعى بر خاک سیاه نشسته اند،
جمعى بر اثر فراهم نبودن وسائل تحصیل، جاهل و بى سواد مانده اند،
و جمع دیگرى با فراهم شدن همه گونه امکانات به عالى ترین مدارج علمى رسیده اند، عده اى به خاطر کمبود تغذیه و فقدان وسائل بهداشتى، علیل و بیمارند،
در حالى که عده دیگرى بر اثر فراهم بودن همه گونه امکانات، در نهایت سلامت به سر مى برند.
این گونه اختلاف ها: ثروت و فقر، علم و جهل، و سلامت و بیمارى، غالباً زائیده استعمار و استثمار و اشکال مختلف بردگى و ظلم هاى آشکار و پنهان است.
مسلماً اینها را به حساب دستگاه آفرینش نمى توان گذارد، و دلیلى ندارد که از وجود این گونه اختلافات بى دلیل دفاع کنیم.
در عین حال نمى توان انکار کرد که هر قدر اصول عدالت در جامعه انسانى نیز رعایت شود باز همه انسان ها از نظر استعداد و هوش و فکر و انواع ذوق ها و سلیقه ها و حتى از نظر ساختمان جسمانى یکسان نخواهند بود.
اما آیا وجود این گونه اختلافات مخالف با اصل عدالت است، یا به عکس عدالت به معنى واقعى، یعنى «هر چیز را به جاى خود قرار دادن» ایجاب مى کند که همه یکسان نباشند؟!
اگر همه افراد جامعه اسلامى مانند پارچه یا ظروفى که از یک کارخانه بیرون مى آید، یک شکل، یکنواخت با استعداد مساوى و همانند بودند، جامعه انسانى یک جامعه مرده، بى روح، خالى از تحرک و فاقد تکامل بود.
درست به اندام یک گیاه نگاه کنید، ریشه هاى محکم و خشن، با ساقه هاى ظریف تر اما نسبتاً محکم، و شاخه هائى لطیف تر و بالاخره برگ ها و شکوفه ها و گلبرگ هائى که هر کدام از دیگرى ظریف تر است دست به دست هم داده و یک بوته گل زیبا را ساخته اند، و سلول هاى هر یک به تفاوت مأموریت هایشان کاملاً مختلف و استعدادهایشان به تناسب وظائفشان متفاوت است.
عین این موضوع در جهان انسانیت دیده مى شود، افراد انسان روى هم رفته نیز یک درخت بزرگ و بارور را تشکیل مى دهند که هر دسته، بلکه هر فردى رسالت خاصى در این پیکر بزرگ بر عهده دارد، و متناسب آن ساختمانِ مخصوص به خود، و این است که قرآن مى فرماید: این تفاوت ها وسیله آزمایش شما است; زیرا همان طور که سابقاً هم گفتیم «آزمایش» در مورد برنامه هاى الهى به معنى «تربیت و پرورش» است.
و به این ترتیب، پاسخ هر گونه ایرادى که بر اثر برداشت نادرست از مفهوم آیه عنوان مى شود، روشن خواهد گردید.
 
* * *

2 ـ خلافت انسان در روى زمین اهمیت مقام و آزمایش انسان
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma