گتفگوى بهشتیان و دوزخیان

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
تفسیر نمونه جلد 06
این ندا دهنده کیست؟ سوره اعراف / آیه 44 - 45


پس از بحثى که در آیات گذشته پیرامون سرنوشت بهشتیان و دوزخیان بیان شد، در این آیات اشاره اى به گفتگوى این دو گروه با هم در آن جهان شده است، و از آن استفاده مى شود که: بهشتیان و دوزخیان از محل خود مى توانند با یکدیگر سخن بگویند.
نخست مى فرماید: «بهشتیان، دوزخیان را مخاطب ساخته، صدا مى زنند: ما وعده پروردگار خویش را حق یافتیم، آیا شما هم به آنچه خدا به وسیله فرستادگانش وعده داده بود، رسیدید»؟! (وَ نادى أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابَ النّارِ أَنْ قَدْ وَجَدْنا ما وَعَدَنا رَبُّنا حَقّاً فَهَلْ وَجَدْتُمْ ما وَعَدَ رَبُّکُمْ حَقّاً).
«و آنها در پاسخ مى گویند: آرى، همه را عین حقیقت دیدیم» (قالُوا نَعَمْ).
باید توجه داشت با این که «نادى» فعل ماضى است، در اینجا معنى مضارع را مى بخشد، و این گونه تعبیر در قرآن فراوان است که حوادث قطعى آینده را با فعل ماضى ذکر مى کند و این یک نوع تأکید محسوب مى شود، یعنى آینده چنان روشن است که گوئى در گذشته روى داده است.
ضمناً تعبیر به «نادى» ـ که معمولاً براى فاصله دور است ـ روشنگر بُعد مسافت مقامى یا مکانى میان این دو گروه است.
در اینجا ممکن است سؤال شود: گفتگوهاى این دو گروه چه فایده اى دارد؟ با این که خودشان پاسخ آن را مى دانند.
ولى جواب آن معلوم است; زیرا سؤال همیشه براى افزایش معلومات نیست، گاهى جنبه ملامت، سرزنش و توبیخ دارد، و در اینجا چنین است، در واقع این خود یکى از کیفرهاى گنهکاران و ستم پیشگانى است که وقتى دنیا به کامشان بود، با ملامت ها و سرزنش ها، روح افراد با ایمان را مى آزردند، در آنجا باید کیفر آن را به عنوان نتیجه عمل ببینند، نظیر این موضوع در سوره هاى مختلف قرآن از جمله در آخر سوره «مطفّفین» آمده است.
سپس اضافه مى کند: «در این هنگام گوینده اى، ندا در مى دهد (آن چنان که صداى او به گوش همگان مى رسد): لعنت خدا بر ستمگران باد»! (فَأَذَّنَ مُؤَذِّنٌ بَیْنَهُمْ أَنْ لَعْنَةُ اللّهِ عَلَى الظّالِمینَ).
 

* * *

و در آیه بعد، ستمگران را چنین معرفى مى کند:
«همان ها که مردم را از راه راست باز داشتند و با تبلیغات مسموم و زهرآگین خود، ایجاد شک و تردید در ریشه هاى عقائد مردم کردند، جاده مستقیم الهى را کج و معوج نشان دادند، و به سراى دیگر نیز ایمان نداشتند» (الَّذینَ یَصُدُّونَ عَنْ سَبیلِ اللّهِ وَ یَبْغُونَها عِوَجاً وَ هُمْ بِالآْخِرَةِ کافِرُونَ).(1)
از آیه فوق بار دیگر این حقیقت استفاده مى شود که: همه انحرافات و مفاسد در مفهوم ظلم و ستم جمع است و ظالم مفهوم وسیعى دارد که تمام گنهکاران، مخصوصاً گمراهان گمراه کننده را در بر مى گیرد.
 

* * *

 


1 ـ«یَبْغُونَها عِوَجاً» به معنى «یَطْلُبُونَها عِوَجاً» مى باشد، یعنى آنها میل دارند و تلاش و کوشش مى کنند که با القاى شبهات و تبلیغات مسموم، راه راست را دگرگون نشان دهند.
ضمناً «راغب» در «مفردات» مى گوید: «عَوَج» (بر وزن کرج) به معنى کجى حسى است، ولى «عِوَج» (بر وزن پدر) به کجى هائى گفته مى شود که با فکر، درک مى شود.
ولى ظاهراً پاره اى از آیات قرآن مانند آیه 107 سوره «طه» با این تفصیل سازگار نیست (دقت کنید).
این ندا دهنده کیست؟ سوره اعراف / آیه 44 - 45
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma