قرآن کتاب هدایت و رحمت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
تفسیر نمونه جلد 06
سوره اعراف / آیه 54 سوره اعراف / آیه 52 - 53


آیه نخست اشاره به این است که: محرومیت کفار و سرنوشت شومشان نتیجه کوتاهى ها و تقصیرات خودشان است و گرنه از ناحیه خداوند هیچ گونه کوتاهى در هدایت، رهبرى، ابلاغ آیات و بیان درس هاى تربیتى نشده است، لذا مى فرماید: ما در هدایت و راهنمائى آنها چیزى فروگذار نکردیم «کتابى براى آنها فرستادیم که تمام اسرار و رموز آن را با آگاهى کامل تشریح کردیم» (وَ لَقَدْ جِئْناهُمْ بِکِتاب فَصَّلْناهُ عَلى عِلْم).
«کتابى که مایه هدایت و موجب رحمت براى جمعیتى است که ایمان مى آورند» (هُدىً وَ رَحْمَةً لِقَوْم یُؤْمِنُونَ).
گر چه افراد لجوج و خودخواه از آن بى بهره مى مانند.

* * *

در آیه بعد، اشاره به طرز تفکر غلط تبهکاران و منحرفان در زمینه هدایت هاى الهى کرده، مى فرماید: «گویا آنها انتظار دارند که سرانجام و نتیجه وعده ها و وعیدهاى الهى را با چشم خود ببینند (بهشتیان را در بهشت و دوزخیان را در دوزخ مشاهده کنند) تا ایمان بیاورند»! (هَلْ یَنْظُرُونَ إِلاّ تَأْویلَهُ).
اما چه انتظار نابه جائى; زیرا هنگامى که نتایج و سرانجام این وعده هاى الهى را مشاهده کنند، کار از کار گذشته است و راهى براى بازگشت باقى نمانده است.
مى فرماید: «آن روز که تأویل آنها فرا رسد (کار از کار گذشته و پشیمانى سودى ندارد و) کسانى که قبلاً آن را فراموش کرده بودند، مى گویند: فرستادگان پروردگار ما حق را آوردند» (یَوْمَ یَأْتی تَأْویلُهُ یَقُولُ الَّذینَ نَسُوهُ مِنْ قَبْلُ قَدْ جاءَتْ رُسُلُ رَبِّنا بِالْحَقِّ).
آرى، در آن هنگام آنها که کتاب خدا و برنامه هاى آسمانى او را به دست فراموشى سپردند، اعتراف مى کنند، که فرستادگان پروردگار به حق مبعوث شده بودند و گفتار آنها نیز همه حق بود.
اما در این هنگام در وحشت و اضطراب فرو مى روند، به فکر چاره جوئى مى افتند و مى گویند: «آیا شفیعانى براى ما وجود دارند که براى ما شفاعت کنند»؟! (فَهَلْ لَنا مِنْ شُفَعاءَ فَیَشْفَعُوا لَنا).
و یا اگر شفیعانى براى ما در کار نیست، و اصولاً شایسته شفاعت نیستیم «آیا ممکن است به عقب بازگردیم و اعمالى غیر آنچه انجام دادیم انجام دهیم»؟ (أَوْ نُرَدُّ فَنَعْمَلَ غَیْرَ الَّذی کُنّا نَعْمَلُ).
و تسلیم حق و حقیقت باشیم.
ولى افسوس این بیدارى بسیار دیر است، نه راه بازگشتى وجود دارد و نه شایستگى شفاعت دارند; زیرا «آنها سرمایه هاى وجود خود را از دست داده و گرفتار خسران و زیانى شده اند که تمام وجودشان را در برمى گیرد» (قَدْ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ).
و بر آنها ثابت مى شود که: بت ها و معبودهاى ساختگى آنان در آنجا هیچ گونه نقشى ندارند و در حقیقت «همه آنها از نظرشان گم مى شوند» (وَ ضَلَّ عَنْهُمْ ما کانُوا یَفْتَرُونَ).
گویا دو جمله آخر آیه، پاسخى است به دو درخواست آنان، یعنى اگر بنا شود دست به دامن شفیعانى بزنند باید دست به دامن همان بت هائى بزنند که در دنیا در برابر آنها سجده مى کردند، در حالى که آن بت ها در آنجا هیچ گونه منشأ اثر نیستند.
و اما بازگشت آنها به دنیا در صورتى امکان دارد که سرمایه اى در اختیار داشته باشند در حالى که آنها همه سرمایه هاى خود را از دست داده و گرفتار خسرانى شده اند که سراسر وجودشان را در برگرفته است.
از این آیه استفاده مى شود که:
اولاً ـ انسان در اعمال خود مختار و آزاد است و الا تقاضاى بازگشت به دنیا نمى کرد تا اعمال بد خود را جبران کند.
ثانیاً ـ جهان دیگر جاى انجام عمل و کسب فضیلت و نجات نیست.
 

* * *

 

سوره اعراف / آیه 54 سوره اعراف / آیه 52 - 53
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma