نکته دیگر این که: بر خلاف آنچه بعضى تصور مى کنند، پیامبر(صلى الله علیه وآله) این سخن را تنها در جنگ «تبوک» نفرموده، بلکه در چندین مورد دیگر نیز این جمله از او شنیده شده است، از جمله:
1 ـ در «یوم المؤاخاة اول» یعنى در نخستین مرتبه که پیامبر(صلى الله علیه وآله) در «مکّه» میان یارانش پیمان برادرى بست، على (علیه السلام)را در این پیمان براى خودش انتخاب نمود و فرمود: «أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى إِلاّ أَنـَّهُ لا نَبِیَّ بَعْدِی».(1)
2 ـ در «یوم المؤاخاة ثانیه» یعنى روز دیگرى که در «مدینه» میان مهاجر و انصار پیمان برادرى برقرار ساخت باز در اینجا على(علیه السلام) را به عنوان برادرى خود انتخاب نمود و این جمله را به او فرمود: «أَنْتَ مِنِّى بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى غَیْرَ أَنـَّهُ لا نَبِیَّ بَعْدِی وَ أَنْتَ أَخِی وَ وارِثِی».(2)
3 ـ «ام سلیم» که از زنان با شخصیت و از دعوت کنندگان به سوى اسلام بود و پدر و برادرش در میدان جهاد در خدمت پیغمبر(صلى الله علیه وآله)شربت شهادت نوشیدند، و به خاطر این که: شوهرش، دعوت اسلام را نپذیرفت از او جدا شد.
گهگاه پیامبر(صلى الله علیه وآله)براى دیدنش به خانه او مى آمد (و او را تسلّى مى داد) روزى به او فرمود: اى «ام سلیم» إِنَّ عَلِیّاً لَحْمُهُ مِنْ لَحْمِی وَ دَمُهُ مِنْ دَمِی وَ هُوَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى: «على گوشتش از گوشت من و خونش از خون من و او نسبت به من همانند هارون است نسبت به موسى».(3)
4 ـ «ابن عباس» مى گوید: روزى «عمر بن خطاب» گفت: نام على را به بدى نبرید; زیرا من از پیامبر(صلى الله علیه وآله) سه جمله درباره او شنیدم که اگر یکى از آنها را من داشتم از آنچه آفتاب بر آن مى تابد نزد من محبوب تر بود.
من و ابوبکر و ابوعبیده و جمعى از اصحاب پیامبر(صلى الله علیه وآله) نزد او بودیم و پیامبر(صلى الله علیه وآله)بر على(علیه السلام)تکیه کرده بود، دست بر شانه او زد، سپس فرمود:
أَنْتَ یا عَلِیُّ أَوَّلُ الْمُؤْمِنِینَ إِیماناً و أَوَّلُهُمْ إِسْلاماً ثُمَّ قالَ أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى:
«اى على! تو نخستین مردى هستى که به خدا ایمان آوردى و نخستین کسى هستى که اسلام را پذیرفتى، تو نسبت به من همانند هارون به موسى هستى».(4)
5 ـ «نسائى» در کتاب «خصائص» نقل مى کند: على(علیه السلام) و جعفر و زید درباره سرپرستى فرزند «حمزه» با هم گفتگو داشتند و هر کدام مى خواست، این خدمت به او سپرده شود، در این موقع پیامبر(صلى الله علیه وآله) به على(علیه السلام) فرمود: «أَنْتَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ...».(5)
6 ـ در آن روز که پیامبر(صلى الله علیه وآله) دستور داد، درهاى خانه هائى که به مسجد (منظور مسجد پیامبر(صلى الله علیه وآله) است) گشوده مى شد، بسته شود و تنها درِ خانه على(علیه السلام)را باز گذارد.
جابر بن عبداللّه نقل مى کند به على(علیه السلام) فرمود: إِنَّهُ یَحِلُّ لَکَ من الْمَسْجِدِ ما یَحِلُّ لِی وَ إِنَّکَ مِنِّی بِمَنْزِلَةِ هارُونَ مِنْ مُوسى إِلاّ أَنـَّهُ لا نَبِىَّ بَعْدِى:
«آنچه از مسجد براى من مجاز است براى تو نیز مجاز است; زیرا تو نسبت به من همانند هارون نسبت به موسى هستى».(6)
موارد ششگانه بالا که غیر از جریان غزوه «تبوک» است، همه را از کتب معروف اهل تسنن آوردیم و گرنه در روایاتى که از طرق شیعه وارد شده، موارد دیگرى نیز از پیامبر(صلى الله علیه وآله) نقل شده که این جمله را فرموده است.
از مجموع اینها به خوبى استفاده مى شود که: «حدیث منزلت»، موضوعى نبوده است که اختصاص به داستان «تبوک» داشته باشد بلکه یک فرمان عمومى درباره على(علیه السلام)براى همیشه بوده است.
و از اینجا روشن مى شود این که: بعضى از دانشمندان اهل سنت مانند «آمدى» تصور کرده اند که: این حدیث متضمن حکم خاصى در مورد جانشینى على (علیه السلام)در غزوه «تبوک» بوده است و ربطى به سایر موارد ندارد، به کلّى بى اساس است; زیرا پیامبر(صلى الله علیه وآله) به مناسبت هاى مختلف و در جریان هاى گوناگون این جمله را تکرار فرموده و این نشان مى دهد که: یک حکم عمومى است.