17 احکام حــج

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
احکام بانوان (جدید)
18 احکام ازدواجزکات فطره


مقدّمه :
حج یکى از ارکان مهمّ اسلام، و از بزرگترین فرائض دینى است. حج در تمام طول عمر انسان، طبق شرائط خاصّى، یکبار بر انسان واجب مىشود که با انجام آن تولّدى دوباره مىیابد، و «مانند روزى که از مادر متولّد شده، از گناهان پاک مىشود».(1)  به بخشى از احکام حج توجّه فرمائید :
 
سؤال ـ زنى مهریّه زیادى، که به حدّ استطاعت حج مىرسد، از شوهرش طلبکار است، آیا به صرف طلبکارى مستطیع شده، و حج بر ذمّه او مستقر مىشود؟ هر گاه قبل از گرفتن مهریّه از دنیا برود، آیا لازم است شخصى را به نیابت از او به حج بفرستند؟
جواب : هر گاه گرفتن مهریّه از شوهر براى او عیب نباشد، و مشکلى در زندگى او و شوهرش ایجاد نکند، مستطیع است و باید به حج برود. و اگر نرفت، باید ورثه او از مالش بردارند و حجّ او را اداء کنند.
سؤال ـ مهریّه خانمى چند برابر استطاعت او بوده است، آیا بعد از فوت او بر ورثهاش واجب است که قبل از تقسیم اموال او مخارج حج را کسر کنند؟
جواب : چنانچه زن در زمان حیاتش، طبق عرف و عادت مىتوانسته مهریّه را از
شوهر بگیرد، مستطیع بوده و باید از ترکه او برداشته شود. و چنانچه نمىتوانسته مستطیع نبوده است.
سؤال ـ در بعضى از شهرها رسم شده که «انجام حج» به عنوان بخشى از مهریّه زن در عقد نامه ذکر مىشود، آیا به صرف اجراى عقد با چنین مهریّهاى، حج بر زن واجب مىشود، یا حکم دیگرى دارد؟
جواب : در صورتى که مشروط به شرط خاصّى نباشد، و مطالبه کردن زن مشکلى براى او ایجاد نکند، مستطیعه است و باید مطالبه کند و به حج برود.
سؤال ـ زن جوانى از طریق شوهر، دوستان و اقوام، در جشن عروسى داراى مقدارى طلا شده که با پول آن مىتواند به حج مشرّف شود. آیا این عروس خانم مستطیع است؟ یا چون زمان زینت و آرایش او مىباشد، طلاى مذکور جزء مؤونه زندگى او است؟
جواب : اگر آن مقدارى که دارد جزء شؤون او در مورد زینت است، مستطیع نیست.
سؤال ـ دخترى هستم که چندى پیش پدرم را از دست دادم، مقدارى ارث به من رسید که کفاف یکى از دو مراسم ازدواج و حج را مىنماید، ولى براى هر دو کافى نیست، آیا با این شرایط مستطیع هستم؟
جواب : در صورتى که نیاز به ازدواج دارید و علاوه بر مخارج ازدواج، پول دیگرى براى حج ندارید مستطیع نیستید، و حج بر شما واجب نیست.
مسأله ـ هر گاه زنى مالى دارد که مىتواند با آن به حج برود، ولى بعد از بازگشت، نه شوهر قادر بر تأمین زندگى اوست و نه خودش، حج بر او واجب نمىشود.
سؤال ـ زنى نیاز به همراه دارد و همراه هم مزد مىگیرد و او توانایى پرداخت مزد ندارد، آیا چنین زنى مستطیع است؟
جواب : مستطیع نیست.
سؤال ـ خانمى به لحاظ مالى و بدنى و سایر شرایط مستطیع است، ولى طفل شیر خوارى دارد که با غیر او آرام نمىگیرد ؛ و نمىتواند او را همراه خود ببرد، آیا او مستطیع است؟

جواب : چنانچه جدا شدن از طفل موجب خطر جانى یا بیمارى شدید او، یا سبب عُسر و حرج براى دیگران شود، مستطیع نیست.
سؤال ـ شوهرم تمام مخارج حجّ مرا بر عهده گرفته است، ولى متأسّفانه اهل خمس نیست، و من نیز از خود مالى ندارم که خمس بپردازم، تکلیف من در ارتباط با هزینه رفت و برگشت، ارز، لباس احرامى و قربانى چیست؟
جواب : خمس اینها بر عهده شماست، و اگر توانایى ندارید مستطیع نیستید.
سؤال ـ اگر خانمى قبل از ازدواج نذر کرده باشد که حجّى بجا آورد، و بعد از آن ازدواج کند، آیا در این صورت نیز اجازه شوهر لازم است؟
جواب : اجازه شوهر لازم است، و شوهر حقّ ممانعت دارد.
سؤال ـ سازمان حجّ و زیارت از زنان مستطیعه اجازه رسمى شوهرانشان را مىخواهد، و شوهر بعضى از خانمها اجازه نمىدهند، تکلیف زن چیست؟
جواب : بعید است آنها در حجّ واجب اجازه شوهر را بخواهند، زیرا شرعآ اجازه شوهر شرط نیست.
سؤال ـ اگر زوج، زوجه عقد بسته خود را از رفتن به عمره منع کند، با توجّه به این که زوجه هنوز در خانه پدرش بسر مىبرد، و نفقه خور همسرش نمىباشد، اگر در این حال عازم سفر عمره گردد، آیا سفر زوجه معصیت است؟ آیا احرام او صحیح مىباشد؟ بطور کلّى وظیفه زوجه چیست؟
جواب : احتیاط واجب آن است که رضایت شوهر را جلب کند، ولى حج و عمره او درهر حال صحیح است، امّا احتیاط آن است که نمازهاى خود را جمع بخواند. و اگر سفر اوّل او باشد، خواه براى حج و یا عمره، اجازه شوهر شرط نیست.
سؤال ـ دخترى هستم که مادرم قبل از بلوغ مرا به حج برده، و تمام اعمال نیابت بردار را از طرف من انجام داده، و اعمالى را که خود مىتوانستم انجام دهم، مرا وادار به انجام آن نموده است، آیا هم اکنون که استطاعت مالى دارم، دوباره حج بر من واجب است؟ در صورت عدم وجوب مىتوانم ازدواج کنم؟

جواب : هرگاه تمام اعمال را مطابق وظیفه انجام دادهاید، از احرام خارج شده و مىتوانید ازدواج کنید. و چنانچه استطاعت مالى و سایر شرایط را دارید مستطیع هستید، و حَجّة الاسلام بر شما واجب است.
سؤال ـ با توجّه به این که دولت (به خاطر خطرات احتمالى) از رفتن زنان حامله به حج جلوگیرى مىکند، آیا از نظر شرعى آنان مستطیعه هستند؟
جواب : چنین زنانى مستطیع نیستند.(2)
 


(1) . به بحارالانوار، جلد 96، صفحه 26، 315، 316 و 341 مراجعه فرمائید.
(2) با توجّه به این که مسائل حج مورد ابتلاى همه بانوان محترمه نیست، و از سوى دیگر کتاب مستقلّى بنام«حجّ بانوان» مطابق با فتاواى حضرت آیت اللّه العظمى مکارم شیرازى «مدّظلّه» منتشر شده است، از ذکر بقیّهمسائل اختصاصى حجّ بانوان صرفنظر مىکنیم؛ علاقمندان به کتاب مذکور مراجعه کنند.

 

 

18 احکام ازدواجزکات فطره
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma