جلوگیرى از انعقاد نطفه

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
احکام بانوان (جدید)
سقط جنین معاینات پزشکى

سؤال ـ جلوگیرى از انعقاد نطفه، شرعآ چه حکمى دارد؟
جواب : براى جلوگیرى از انعقاد نطفه هر وسیلهاى که بى ضرر، باشد و باعث نقص مرد یا زن نشود، (مثل این که مرد یا زن براى همیشه از قابلیّت تولید مثل بیفتد) مجاز است؛ ولى اگر مستلزم نظر یا لمس حرام باشد جایز نیست، مگر در موقع ضرورت؛ مثل این که به تشخیص اهل خبره کنترل جمعیّت ضرورت داشته باشد.
سؤال ـ خانمى براى جلوگیرى از باردارى مىخواهد دستگاه بگذارد، و براى این کار دکتر زن باید به عورت او نگاه نموده، و آن را لمس کند. با توجّه به این دو نکته غیر مجاز، و این که جلوگیرى از باردارى معالجه نیست، آیا این کار جایز است؟

جواب : اگر ضرورت فردى یا اجتماعى نباشد جایز نیست، و در صورت ضرورت (به تشخیص اطبّاى مورد وثوق) جایز است.
سؤال ـ آیا مرد مىتواند به زن دائمى خود بگوید: «نباید بچّه دار شوى»؟
جواب : زن را نمىتوان مجبور کرد که مثلا لولههاى خود را ببندد، حتّى نمىتوان او را مجبور کرد که به وسیله قرص و مانند آن جلوگیرى کند؛ ولى مرد مىتواند با خوردن دارو، یا استفاده از آمپول، یا مانند آن، موقّتآ از انعقاد نطفه جلوگیرى کند.
سؤال ـ بستن لولههاى «تخمک بر» در زنان (توبکتومى)، که اکثرآ موجب عقیمى دائم مىگردد، چه حکمى دارد؟
جواب : اگر موجب عقیم شدن دائم است اشکال دارد.
سؤال ـ کلّاً بستن لولههاى رحم از نظر شرع مقدّس اسلام در بیماریهاى مختلف چه حکمى دارد؟
جواب : هر گاه قابل بازگشت نباشد جایز نیست، و در صورت قابل بازگشت بودن جایز است (مشروط بر این که موجب لمس و نظر حرام نشود؛ ولى در موارد ضرورى جایز است).
سؤال ـ آیا استفاده از «I U D»، که اثر آن جلوگیرى از لانه گزینى نطفه بسته شده است، جواز شرعى دارد؟
جواب : هر گاه موجب لمس و نظر حرام نشود مانعى ندارد؛ مگر این که ضرورت فردى یا اجتماعى ایجاب کند.
سؤال ـ آیا زن مىتواند بدون اجازه شوهر اقدام به بستن لوله هایش بنماید؟
جواب : اگر ضرورتى نباشد جایز نیست.
سؤال ـ در مواردى که حاصل حاملگى جنینهاى داراى نقص در خلقت، یابیمارى ژنتیکى است، آیا زن مىتواند با بستن لولههاى خود از حاملگى بعدى جلوگیرى کند؟
جواب : هر گاه خوف ضرر و خطر قابل ملاحظهاى، هر چند نسبت به بچّه وجود داشته باشد، جایز است.
سؤال ـ درصورتى که بستن لولههاى زن یا مرد اجازه داده شود، حقّ تقدّم با کدام
یک از آنها است؟
جواب : بعید نیست در شرایط مساوى مرد مقدّم باشد.
سؤال ـ با توجّه به آنچه در منابع علمى پزشکى معتبر آمده، مادرانى که بیش از پنج زایمان داشتهاند، و سنّ آنها بالاتر از 35 سال مىباشد، اگر حامله شوند در معرض خطرات جسمى قرار دارند، آیا چنین زنانى مجاز به بستن لولههاى خویش هستند؟
جواب : چنانچه خطر قطعى، یا به احتمال قابل ملاحظهاى باشد، جایز است.
سؤال ـ اگر دکترها به خانمى بگویند: «حاملگى برایت خطرهایى دارد». آیا زن مىتواند لولههاى رحم خود را ببندد، اگر چه مستلزم عقیم شدن دائم، یا نظر و لمس حرام باشد؟ آیا این، از مصادیق اضطرار است؟
جواب : در صورتى که از گفتار دکترها خوف خطر حاصل شود، مجاز هست.
سؤال ـ با توجّه به مادّه «14 بند ب» و مادّه «16 بند هـ» کنوانسیون «محو کلّیّه اشکال تبعیض علیه زنان» که حقّ تصمیمگیرى در مورد تعداد فرزندان، فواصل باردارى و تنظیم خانواده را براى زنان مطرح مىکند، آیا زن بدون رضایت همسرش مىتواند اقدام به بستن لوله رحم، استفاده از داروها و روشهاى ضد باردارى، و تنظیم فواصل باردارى کند؟
جواب :این کارجایزنیست؛مگراین که خطرقابل ملاحظهاى سلامت زن راتهدید کند.
سؤال ـ آیامصرف قرصهاى ضدحاملگى،جهت پیشگیرى از باردارى، بلامانع است؟
جواب : درصورتى که ضرر قابل ملاحظهاى نداشته باشد، و همسر راضى باشد، مانعى ندارد.
سؤال ـ قرار دادن «نور پلانت» توسّط پزشک زن، که فقط سطح خارجى بازو رامشاهده مىکند، چه حکمى دارد؟ آیا در صورت پوشیدن دستکش توسّط طبیب و پوشش کامل زن، به جز محلّ عمل (حدود چند سانتیمتر روى بازو)، پزشک مرد مىتواند اقدام به این کار کند؟
جواب : در صورت ضرورت اشکال ندارد.
سؤال ـ درصورتى که پزشکان متخصّص زنان و زایمان در مورد حاملگى به خانمى اعلان خطر کنند، (خطرات جانى، جسمى، و مشکلات احتمالى براى جنین)، آیا این مطلب
براى تحقّق اضطرار کفایت مىکند؟
جواب : هر گاه پزشکان مزبور در کار خود حاذق و از نظر صداقت و تعهّد مورد تأییدند، تشخیص آنها در مورد انواع جلوگیرى هایى که در بالا ذکر شد، کافى است.
سؤال ـ بستن لولههاى رحم باعث قطع دائم حاملگى در خانمها مىشود، و در شرایط ایده آل شانس برگشت، با عمل جرّاحى مجدّد، حدودآ 50% است. این عمل چه حکمى دارد؟
جواب : در غیر حال ضرورت، اشکال دارد.
سؤال ـ زن و شوهرى، هر دو، جهت جلوگیرى از حاملگى اتّفاق نظر دارند، ولى در استفاده از روشها اختلاف نظر وجود دارد، نظر کدام یک مقدّم است؟ مثلا زن استفاده از قرصهاى ضدّ حاملگى، که مطمئنتر است، را پیشنهاد مىکند. و مرد، که معتقد به ضررهاى جانبى قرصهاى مذکور است، استفاده از کاندوم را بهتر مىداند، تکلیف چیست؟
جواب : زن مجبور نیست روشى را که مرد مىگوید بپذیرد.
سؤال ـ جهت بستن لولههاى رحم (TL)، هیچ الزامى بر مشاهده عورت خانمها به هنگام عمل، وجود ندارد، و عمل از طریق شکم صورت مىگیرد. آیا انجام عمل مذکور توسّط پزشک زن جایزاست؟(باتوجّه به این که لمس و نظر در ناحیه شکم صورت مىگیرد).
جواب : از نظر لمس و نظر اشکالى ندارد.
سؤال ـ خانمى است که به علّت دیگرى تحت عمل جرّاحى قرار گرفته، و شکم بیمار باز شده است. با توجّه به باز بودن شکم، بستن لولهها چه حکمى دارد؟ آیا باز مسأله لمس و نظر مطرح مىشود؟ در صورتى که پزشک مرد مسؤول جرّاحى مشکل اوّلیّه بیمار باشد چطور؟
جواب : لمس و نظر باید به مقدار ضرورت باشد، و بیش از آن مجاز نیست. علاوه بر آن که احراز شرایط فوق و رضایت بیمار و همسرش نیز لازم است.
سؤال ـ در صورتى که شکم زن بیمار توسّط دستیار زن باز شود، با توجّه به این که نظر به پوست ظاهر شکم صورت نمىگیرد، و بیشتر داخل شکم مشاهده مىگردد، آیا پزشک مرد مىتواند با دستکش، به عمل بستن لولهها بپردازد؟

جواب : تنها در موارد ضرورت جایز است.
سؤال ـ«I U D» براى جلوگیرى از حاملگى در زنان استفاده مىشود. این وسیله بایستى از طریق مهبل در داخل رحم گذارده شود، و غالبآ متخصّصین زن مبادرت به این کار مىنمایند؛ ولى زنان کافى در تمام مراکز بهداشتى ـ درمانى و یا بیمارستانها، براى این کار آموزش داده نشدهاند. آیا پزشک مرد مىتواند این کار را انجام دهد؟ در صورتى که این کار توسّط پزشک زن صورت گیرد، آیا مشاهده آن توسّط دانشجویان پزشکى پسر، به منظور یادگیرى، اشکال دارد؟
جواب : این کار جز در موارد ضرورت جایز نیست. و اگر ضرورتى باشد، مادام که دسترسى به جنس موافق است، مراجعه به جنس مخالف جایز نیست.
سؤال ـ در صورت ضرورت کنترل باردارى در زن و شوهر خاصّى، و عدم موفقیّت آنهادررعایت مناسب سایرروشها،بستن لولهها چه حکمى دارد؟ آیا از موارد اضطرار است؟
جواب : در صورتى که خطرى از ناحیه باردارى متوجّه مادر باشد مانعى ندارد.
سؤال ـ جهت بستن لوله هاى رحمى (TL)، روش «لاپاراسکوپى» مىتواند مورد استفاده قرار گیرد (یعنى با برشهاى حدود نیم تا یک سانتیمترى از روى شکم این عمل انجام مىشود) حکم این روش ذاتآ چیست؟
جواب : چنانچه این روش مانند سایر روشها سبب عقیم شدن باشد جایز نیست؛ مگر در موارد ضرورت.
سؤال ـ در سؤال فوق، با توجّه به پوشیده بودن بدن بیمار و فرستادن وسایل «لاپاراسکوپى» از منفذهاى نیم تا یک سانتیمترى به داخل شکم بیمار، و عدم لزوم لمس و نظر، و با توجّه به آماده کردن محیط عمل تا پوشش کامل، توسّط خانمها، آیا پزشک مرد مىتواند اقدام به این عمل کند؟
جواب : اگر لمس و نظر لازم نیاید، از این جهت مشکلى نیست.
سؤال ـ فتواى مشهور فقها کراهت عزل (جلوگیرى از ریختن نطفه در رحم همسر) مىباشد، با توجّه به این مسأله، به دو پرسش زیر پاسخ دهید :
اوّلا : آیا این فتوا شامل سایر راهها و طرق جلوگیرى از انعقاد نطفه، که در زمان ما
مرسوم است، نیز مىشود؟
ثانیآ : آیا در عصر و زمان ما، که ضرورتهاى فردى و اجتماعى کنترل جمعیّت را اقتضاء مىکند، نیز کراهت وجود دارد؟
جواب : کراهت شامل تمام اسباب جلوگیرى مىشود، ولى ضرورتهاى فردى و جمعى کراهت را بر طرف مىسازد.
سؤال ـ در کل، با توجّه به سؤالات مطروحه، در صورتى که حضر تعالى ارشاد و نظر خاصّى دارید، لطفآ جهت استفاده پزشکان بیان فرمائید.
جواب : توصیه حقیر این است که باید در مسأله کنترل موالید، مانند همه مسائل اجتماعى، از افراط و تفریط پرهیز کرد، و تنها مسائل کوتاه مدّت را در نظر نگیرند، و به واقعیّتها توجّه کنند؛ نه شعارها.
 

سقط جنین معاینات پزشکى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma