از چه چیز باید انفاق کرد؟

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
تفسیر نمونه جلد 02
هماهنگى سؤال و جواب در آیه شأن نزول:


در قرآن مجید، آیات فراوانى ـ مخصوصاً در سوره «بقره» ـ درباره انفاق و بخشش در راه خدا آمده است و براى این کار پاداش ها و فضیلت هاى بزرگى ذکر شده، همین امر سبب مى شد درباره جزئیات این کار از پیامبر سؤال کنند، بدانند از چه چیزهائى و در مورد چه کسانى انفاق کنند؟
لذا در آیه مورد بحث مى فرماید: «از تو سؤال مى کنند: چه چیز را انفاق کنند»؟ (یَسْئَلُونَکَ ما ذا یُنْفِقُونَ).
پس از آن مى افزاید: «بگو هر خیر و نیکى (و هر گونه سرمایه سودمند مادى و معنوى) که انفاق مى کنید براى پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و مستمندان و واماندگان در راه، باید باشد» (قُلْ ما أَنْفَقْتُمْ مِنْ خَیْر فَلِلْوالِدَیْنِ وَ الْأَقْرَبینَ وَ الْیَتامى وَ الْمَساکینِ وَ ابْنِ السَّبیلِ).
مسلماً ذکر این پنج طایفه به عنوان بیان مصداق هاى روشن است و گر نه منحصر به آنها نمى باشد. بنابراین پاسخ آنها در حقیقت این است که هم اشیائى که از آن انفاق مى کنند دایره وسیعى دارد و هم کسانى که به آنها انفاق مى شود.
در مورد اول با ذکر کلمه «خَیْر» که هر نوع کار و مال و سرمایه مفیدى را شامل مى شود پاسخ کامل و جامعى به سؤال آنها داده شده و حتى امور معنوى همچون علم را نیز در بر مى گیرد، هر چند مصداق مهم آن در مورد انفاق، اموال است.
و در مورد دوم در عین گسترده بودن مورد انفاق اولویت ها نیز بیان شده است، مسلماً پدر و مادر و سپس نزدیکان نیازمند در این مسأله اولویت دارند و بعد از آنها یتیمان و سپس نیازمندان و حتى کسانى که ذاتاً فقیر نیستند ولى بر اثر حادثه اى مثل تمام شدن مخارج در سفر، نیازمند شده اند را شامل مى شود.
در پایان آیه مى فرماید: «و هر کار خیرى انجام مى دهید خداوند از آن آگاه است» (وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْر فَإِنَّ اللّهَ بِهِ عَلیمٌ).
لزومى ندارد تظاهر کنید، و مردم را از کار خویش آگاه سازید، چه بهتر که براى اخلاص بیشتر انفاق هاى خود را، پنهان سازید; زیرا کسى که پاداش مى دهد از همه چیز باخبر است، و کسى که جزا به دست اوست حساب همه نزد اوست.
جمله «وَ ما تَفْعَلُوا مِنْ خَیْر» معنى وسیعى دارد که تمام اعمال خیر را شامل مى شود نه تنها انفاق در راه خدا که هر کار نیکى را خداوند مى داند، مى بیند و پاداش خیر مى دهد.

* * *

هماهنگى سؤال و جواب در آیه شأن نزول:
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma