2 ـ «مباهله» سند زنده اى براى عظمت اهل بیت(علیهم السلام)

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
تفسیر نمونه جلد 02
3 ـ پاسخ به سؤال 1 ـ دعوت به مباهله دلیل روشن حقانیت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)


غالب مفسران و محدثان شیعه و اهل تسنن تصریح کرده اند: آیه مباهله در حق اهل بیت پیامبر(صلى الله علیه وآله) نازل شده است و پیامبر تنها کسانى را که همراه خود به میعادگاه برد، فرزندانش حسن و حسین(علیهما السلام) و دخترش فاطمه(علیها السلام) و على(علیه السلام)بودند.
بنابراین، منظور از «أَبْناءَنا» در آیه، منحصراً حسن و حسین(علیهما السلام) هستند، همان طور که منظور از «نِساءَنا» فاطمه(علیها السلام)، و منظور از «أَنْفُسَنا» تنها على(علیه السلام) بوده است و احادیث فراوانى در این زمینه نقل شده است.(1)
ولى بعضى از مفسران اهل تسنن که کاملاً در اقلیت هستند کوشیده اند: ورود احادیث را در این زمینه انکار کنند.
مثلاً نویسنده تفسیر «المنار» در ذیل آیه مى گوید: «این روایات همگى از طرق شیعه است، و هدف آنها مشخص است، و آنها چنان در نشر و ترویج این احادیث کوشیده اند که موضوع را، حتى بر بسیارى از دانشمندان اهل تسنن مشتبه ساخته اند»!!
اما مراجعه به منابع اصیل اهل تسنن نشان مى دهد: على رغم پندارهاى تعصب آلود نویسنده «المنار» بسیارى از طرق این احادیث به «شیعه و کتب شیعه» هرگز منتهى نمى شود، و اگر بنا باشد ورود این احادیث را از طرق اهل تسنن انکار کنیم، سایر احادیث آنها و کتبشان نیز از درجه اعتبار خواهد افتاد.
براى روشن شدن این حقیقت، قسمتى از روایات آنان را در این باب با ذکر مدارک در اینجا مى آوریم:
«قاضى نور اللّه شوشترى» در جلد سوم از کتاب نفیس «احقاق الحق» طبع جدید، صفحه 46 چنین مى گوید:
«مفسران در این مسأله اتفاق نظر دارند که «أَبْناءَنا» در آیه فوق اشاره به حسن و حسین(علیهما السلام) و «نِساءَنا» اشاره به فاطمه(علیها السلام) و «أَنْفُسَنا» اشاره به على(علیه السلام)است».
و (در پاورقى کتاب مزبور) در حدود شصت نفر از «بزرگان اهل سنت» ذکر شده اند که تصریح نموده اند: آیه مباهله درباره اهل بیت(علیهم السلام) نازل شده است و نام آنها و مشخصات کتب آنها را در همان صفحه 46 تا 76 مشروحاً آورده است.
از جمله شخصیت هاى سرشناسى که این مطلب از آنها نقل شده افراد زیر هستند:
1 ـ «مسلم بن حجاج نیشابورى» صاحب «صحیح» معروف که از کتب شش گانه مورد اعتماد اهل سنت است.(2)
2 ـ «احمد بن حنبل» در کتاب «مسند».(3)
3 ـ تفسیر «طبرى» در تفسیر معروفش در ذیل همین آیه.(4)
4 ـ «حاکم» در کتاب «مستدرک».(5)
5 ـ «حافظ ابو نعیم اصفهانى» در کتاب «دلائل النبوة».(6)
6 ـ «واحدى نیشابورى» در کتاب «اسباب النزول».(7)
7 ـ «فخر رازى» در تفسیر معروفش.(8)
8 ـ «ابن اثیر» در کتاب «جامع الاصول».(9)
9 ـ «ابن جوزى» در «تذکرة الخواص».(10)
10 ـ «قاضى بیضاوى» در تفسیرش.(11)
11 ـ «آلوسى» در تفسیر «روح المعانى».(12)
12 ـ «طنطاوى» مفسر معروف در تفسیر «الجواهر».(13)
13 ـ «زمخشرى» در تفسیر «کشّاف».(14)
14 ـ «حافظ احمد بن حجر عسقلانى» در کتاب «الاصابة».(15)
15 ـ «ابن صباغ» در کتاب «الفصول المهمة».(16)
16 ـ «علامه قرطبى» در تفسیر «الجامع لاحکام القرآن».(17)
در کتاب «غایة المرام» از «صحیح مسلم» در باب «فَضائِلُ عَلِىِّ بْنِ أَبِیْطالِب» نقل شده: روزى «معاویه» به «سعد بن ابى وقاص» گفت: چرا ابو تراب (على(علیه السلام)) را سبّ و دشنام نمى گویى؟!
گفت: «از آن وقت که به یاد سه چیز که پیامبر(صلى الله علیه وآله) درباره على(علیه السلام) فرمود افتادم، از این کار صرف نظر کردم... (یکى از آنها این بود:) هنگامى که آیه مباهله نازل گردید، پیغمبر(صلى الله علیه وآله) تنها از فاطمه و حسن و حسین و على(علیهم السلام) دعوت کرد و سپس فرمود: أَللّهُمَّ هؤُلاءِ أَهْلِى: «خدایا! اینها خاصان نزدیک من اند».(18)
نویسنده تفسیر «کشّاف» که از بزرگان اهل تسنن است در ذیل آیه مى گوید: «این آیه قوى ترین دلیلى است که فضیلت اهل کساء را ثابت مى کند».
مفسران، محدثان و مورخان شیعه نیز عموماً در نزول این آیه درباره اهل بیت(علیهم السلام) اتفاق نظر دارند، در تفسیر «نور الثقلین» روایات فراوانى در این زمینه نقل شده است.(19)
از جمله به نقل از کتاب «عیون اخبار الرضا» درباره مجلس بحثى که «مأمون» در دربار خود تشکیل داده بود، این چنین مى نویسد:
امام على بن موسى الرضا(علیه السلام) فرمود: «خداوند پاکان بندگان خود را در آیه مباهله مشخص ساخته است و به پیامبرش چنین دستور داده: «فَمَنْ حَاجَّکَ فیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا...» و به دنبال نزول این آیه، پیامبر، «على» و «فاطمه» و «حسن» و «حسین»(علیهم السلام) را با خود به مباهله برد... این مزیتى است که هیچ کس در آن بر اهل بیت(علیهم السلام) پیشى نگرفته، و فضیلتى است که هیچ انسانى به آن نرسیده، و شرفى است که قبل از آن هیچ کس از آن برخوردار نبوده است».(20)

* * *


1 ـ «بحار الانوار»، جلد 10، صفحه 141 و 350 و جلد 21، صفحه 346 و جلد 25، صفحه 223 و جلد 31، صفحه 439 و جلد 35، صفحه 257 و...
2 ـ جلد 7، صفحه 120، چاپ محمّد على صبیح ـ مصر.
3 ـ جلد 1، صفحه 185، چاپ مصر.
4 ـ جلد سوم، صفحه 192، چاپ میمنیة ـ مصر.
5 ـ جلد سوم، صفحه 150، چاپ حیدر آباد دکن.
6 ـ صفحه 297، چاپ حیدر آباد.
7 ـ صفحه 74، چاپ الهندیة مصر.
8 ـ جلد 8، صفحه 85، چاپ البهیه مصر.
9 ـ جلد 9، صفحه 470، طبع السنة المحمّدیة ـ مصر.
10 ـ صفحه 17، چاپ نجف.
11 ـ جلد 2، صفحه 22، چاپ مصطفى محمّد مصر.
12 ـ جلد سوم، صفحه 167، چاپ منیریه مصر.
13 ـ جلد دوم، صفحه 120، چاپ مصطفى البابى الحلبى ـ مصر.
14 ـ جلد 1، صفحه 193، چاپ مصطفى محمّد ـ مصر.
15 ـ جلد 2، صفحه 503، چاپ مصطفى محمّد ـ مصر.
16 ـ صفحه 108، چاپ نجف.
17 ـ جلد 3، صفحه 104، چاپ مصر، سال 1936.
18 ـ «کشف الغمة»، جلد 1، صفحه 107 و 149، دار الأضواء، بیروت، طبع دوم، 1405 هـ ق ـ «صحیح مسلم»، جلد 7، صفحه 120، دار الفکر بیروت ـ «الغدیر»، جلد 3، صفحه 200 و جلد 6، صفحه 337 وجلد 10، صفحه 257، دار الکتاب العربى، طبع اول، 1397 هـ ق ـ «سنن ترمذى»، جلد 5، صفحه 301، دار الفکر 2 بیروت، 1403 هـ ق و...
19 ـ «نور الثقلین»، جلد 1، صفحه 348، 349 و 350، مؤسسه اسماعیلیان، طبع چهارم، 1412 هـ ق.
20 ـ «نور الثقلین»، جلد 1، صفحه 349، مؤسسه اسماعیلیان، طبع چهارم، 1412 هـ ق ـ تفسیر «برهان»، جلد 1، صفحه 289 (جلد 1، صفحه 635، بنیاد بعثت، طبع اول، 1415 هـق) ذیل آیه ـ «بحار الانوار»، جلد 25، صفحه 223، چاپ آل البیت ـ «عیون اخبار الرضا(علیه السلام)»، جلد 1، صفحه 229 الى 231.
3 ـ پاسخ به سؤال 1 ـ دعوت به مباهله دلیل روشن حقانیت پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله)
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma