3: انفاق و عفو و فروبردن خشم، سه عامل مهمّ سعادت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اسلام و کمکهاى مردمى
4: آنها که اشک مى ریختند چرا که توان انفاق نداشتند !2: نماز و انفاق در کنار هم

   در آیه 134 سوره آل عمران مى خوانیم :

الَّذِینَ یُنْفِقُونَ فِی السَّرَّآءِ وَالضَّرَّآءِ وَالْکَاظِمِینَ الْغَیْظَ وَالْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَاللهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنینَ

همانها که در وسعت و پریشانى انفاق مى کنند، و خشم خودرا فرو مى برند و از خطاى مردم مى گذرند، و خدا نیکوکاران را دوست دارد.

 

توضیح

   از آن جا که در آیه قبل وعده بهشت جاویدان به پرهیزکاران داده شده، در این آیه پرهیزکاران را معرّفى مى کند و چند صفت از اوصاف والاى انسانى براى آنها ذکر نموده است :

   1 ـ آنها در همه حال انفاق مى کنند چه موقعى که در راحتى و وسعتند و چه زمانى که در پریشانى و محرومیتند (الَّذِینَ یُنفقون فی السّرآء والضّرّآء) آنها با این عمل ثابت مى کنند که روح کمک به دیگران و نیکوکارى در جان آنها نفوذ کرده است و به همین دلیل تحت هر شرایطى اقدام به این کار مى کنند. روشن است که انفاق در حال وسعت به تنهایى نشانه نفوذ کامل صفت عالى سخاوت در اعماق روح انسان نیست، امّا آنها که در همه حال اقدام به کمک و بخشش مى کنند نشان مى دهند که این صفت در آنها ریشه دار است.

   ممکن است گفته شود انسان در حال تنگدستى چگونه مى تواند انفاق کند ؟

   پاسخ این سؤال روشن است ; زیرا اولاً افراد تنگدست نیز به مقدار توانایى مى توانند در راه کمک به دیگران انفاق کنند، و ثانیاً انفاق منحصر به مال و ثروت نیست بلکه هرگونه موهبت خدا دادى را شامل مى شود خواه مال و ثروت باشد یا علم و دانش یا مواهب دیگر.

   و به این ترتیب، خداوند مى خواهد روح گذشت و فداکارى و سخاوت را حتّى در نفوس مستمندان جاى دهد تا از رذائل اخلاقى فراوانى که از (بخل) سرچشمه مى گیرد برکنار بمانند.

   آنها که انفاق هاى کوچک را در راه خدا ناچیز مى انگارند براى این است که هر یک از آنها را جداگانه مورد مطالعه قرار مى دهند، وگرنه اگر همین کمکهاى کوچک را در کنار هم قرار دهیم و مثلاً اهل یک مملکت اعم از فقیر و غنى هر کدام مبلغ ناچیزى براى کمک به مستمندان انفاق کنند و براى پیشبرد اهداف اجتماعى مصرف نمایند کارهاى بزرگى بوسیله آن مى توانند انجام دهند; علاوه بر این، اثر معنوى و اخلاقى انفاق بستگى به حجم انفاق و زیادى آن ندارد و در هر حال عاید انفاق کننده مى شود.

   جالب این که، در این جا نخستین صفت برجسته پرهیزکاران (انفاق) ذکر شده، زیرا این آیات نقطه مقابل صفاتى را که درباره رباخواران و استثمارگران در آیات قبل ذکر شد، بیان مى کند; به علاوه، گذشت از مال و ثروت آنهم در حال خوشى و تنگدستى روشنترین نشانه مقام تقواست.

   سپس به اهمّیّت فروبردن خشم و عفو و گذشت اشاره کرده مى فرماید: «والکاظمین الغیظ والعافین عن النّاس»

   و از آن جا که همه این امور در مفهوم نیکوکارى و احسان جمع است در پایان آیه مى فرماید: «خدا نیکوکاران را دوست دارد (وَاللهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ)

   چه افتخارى از این بالاتر که خدا انسان را دوست دارد.

4: آنها که اشک مى ریختند چرا که توان انفاق نداشتند !2: نماز و انفاق در کنار هم
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma