21: باز هم موانع قبول انفاق

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اسلام و کمکهاى مردمى
شرایط قبول انفاق در روایات اسلامى20:موانع قبول !

الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوَا لَهُمْ فِى سَبِیلِ اللَّهِ ثُمَّ لاَیُتْبِعُونَ مَآ أَنْفَقُواْ مَنًّا وَلاَ  أَذًى لَّهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ وَلاَخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَهُمْ یَحْزَنُونَ

کسانى که اموال خودار در راه خدا انفاق مى کنند و سپس به دنبال انفاقى که کرده اند منّت نمى گذارند و آزارى نمى رسانند، پاداش آنها نزد پروردگارشان (محفوظ) است، و نه ترسى دارند و نه غمگین مى شوند.

«سوره بقره، آیه 262»

توضیح

   چه انفاقى با ارزش است و مورد قبول ؟

   پاسخ این سؤال در آیه فوق آمده است، مى فرماید :

   انفاق در راه خداوند در صورتى در پیشگاه پروردگار مورد قبول واقع مى شود که به دنبال آن منّت و چیزى که موجب آزار و رنجش نیازمندان مى شود نباشد.

   بنابراین، کسانى که در راه خداوند بذل مال مى کنند ولى به دنبال آن منّت مى گذارند، ریاکارى که موجب آزار و رنجش نیازمندان است، انجام مى دهند و با این عمل ناپسند اجر و پاداش خود را از بین مى برند.

   آنچه در این آیه بیشتر جلب توجّه مى کند این است که قرآن در واقع سرمایه زندگى انسان را منحصر به سرمایه هاى مادّى نمى داند، بلکه سرمایه هاى معنوى و اجتماعى را نیز به حساب آورده است.

   کسى که چیزى به دیگرى مى دهد و منّتى بر او مى گذارد و یا با آزار خود او را شکسته دل مى سازد، در حقیقت چیزى به او نداده است، زیرا اگر سرمایه اى به او داده، سرمایه اى هم از او گرفته است; و چه بسا آن تحقیرها و شکست ها و ضررهاى روحى به مراتب بیش از مالى باشد که به او بخشیده است.

   بنابراین، اگر چنین اشخاصى اجر و پاداشى نداشته باشند، کاملاً طبیعى و عادلانه خواهد بود، بلکه مى توان گفت چنین افرادى در بسیارى از موارد بدهکار هم هستند نه طلبکار ! زیرا آبروى انسان به مراتب برتر و بالاتر از ثروت و مال است.

   نکته دیگر این که : منّت گذاردن و اذیت کردن در آیه با کلمه «ثمَّ» که معمولاً براى فاصله بین دو حادثه (و به اصطلاح براى تراخى) است، ذکر شده; بنابراین، معنى آیه چنین مى شود: کسانى که انفاق مى کنند و بعداً منّتى نمى گذارند و آزارى نمى رسانند، پاداش آنها نزد پروردگار محفوظ است.

   واین خود مى رساند که منظور قرآن تنها این نیست که پرداخت انفاق مؤدّبانه و محترمانه و خالى از منّت باشد; بلکه در ماهها و سالهاى بعد نیز نباید با یادآورى آن منّتى بر گیرنده گذارده شود، و این نهایت دقّت اسلام را در خدمات خالص انسان مى رساند.

   باید توجّه داشت که منّت و آزارى که موجب عدم قبول انفاق مى شود اختصاص به مستمندان ندارد بلکه در کارهاى عمومى و اجتماعى از قبیل جهاد در راه خدا و کارهاى عام المنفعه، ساختن مدارس و مساجد و درمانگاهها و... که احتیاج به بذل مال دارد، رعایت این موضوع نیز لازم است.

   جمله «لَهُمْ أَجْرُهُمْ عِندَ رَبِّهِمْ; پاداش آنها نزد پروردگارشان است.» به انفاق کنندگان اطمینان مى دهد که پاداش آنها نزد پروردگارشان محفوظ است، تا با اطمینان خاطر در این راه گام بردارند، زیرا چیزى که در نزد خدا است نه خطر نابودى دارد و نه نقصان، بلکه تعبیر «ربّهم» (پروردگارشان) گویا اشاره به این است که خداوند اعمال آنها را پرورش داده و پیوسته بر آن مى افزاید همان گونه که از آیات دیگر استفاده مى شود.

   جمله «وَلاَخَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلاَهُمْ یَحْزَنُونَ» ـ همان طور که در سابق نیز اشاره شد با توجّه به این که «خوف» نسبت به امور آینده است و «حزن» و اندوه نسبت به گذشته است، مى گوید : انفاق کنندگان با توجّه به محفوظ بودن پاداششان در پیشگاه خدا، نه از آینده و رستاخیز ترسى دارند، و نه از آنچه در راه خدا بخشیده اند، اندوهى به خود راه مى دهند و فکر فقر و تهیدستى مى کنند.

شرایط قبول انفاق در روایات اسلامى20:موانع قبول !
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma