هر نفسى گامى است!

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
پیام امام امیرالمؤمنین(ع) جلد 12
75 74


 
شرح و تفسیر
هر نفسى گامى است!
امام(علیه السلام) در این کلام کوتاه و بیدار کننده اشاره به پایان تدریجى عمر انسان کرده مى فرماید: «نفس هاى انسان گام هاى او به سوى سرآمد زندگى و مرگ است»; (نَفَسُ الْمَرْءِ خُطَاهُ إِلَى أَجَلِهِ).
خُطى جمع «خُطْوة» به معناى فاصله میان دو قدم به هنگام راه رفتن است که در فارسى از آن به عنوان «گام» نام مى برند.
این نکته مهمى است که انسان دائما در حال نفس کشیدن است; در خواب و بیدارى و قیام و قعود و در همه حال و اگر مدت کوتاهى راهِ نفس را بر او ببندند مرگ او فرا مى رسد.
از سوى دیگر، دستگاه تنفس انسان و قلب و مغز و سایر اعضا استعداد محدودى دارند; مثلا دستگاه تنفس مى تواند حداکثر چندین میلیارد بار هوا را به درون کشیده اکسیژن آن را جذب کند و گاز کربن را همراه باقیمانده آن بیرون بفرستد. همچنین قلب توان دارد میلیاردها مرتبه باز و بسته شود به یقین هنگامى که این عدد به نهایت رسید تاب و توان این دستگاه ها تمام مى شود; خود به خود از کار مى ایستند; مانند اتومبیلى که آخرین قطره سوخت آن تمام شود و در این هنگام از کار باز مى ایستد، بنابراین همان گونه که در اتومبیل هر قطره اى از سوخت مصرف مى شود گامى به سوى پایان است، هر نفسى که انسان مى کشد و هر ضربانى که قلب او مى زند او را یک گام به پایان زندگى نزدیک مى سازد. همان گونه که گام هاى پى در پى انسان را به مقصد نزدیک مى کند. به همین دلیل بعضى معتقدند که ورزش کردن زیاد از عمر انسان مى کاهد، زیرا به هنگام ورزش نفس ها سریع تر و ضربان قلب بیشتر مى شود.
در کتاب کافى نقل شده است که امام صادق(علیه السلام) فرمود: «مَا مِنْ یَوْم یَأْتِی عَلَى ابْنِ آدَمَ إِلاَّ قَالَ لَهُ ذَلِکَ الْیَوْمُ یَا ابْنَ آدَمَ أَنَا یَوْمٌ جَدِیدٌ وَأَنَا عَلَیْکَ شَهِیدٌ فَقُلْ فِیَّ خَیْراً وَاعْمَلْ فِیَّ خَیْراً أَشْهَدْ لَکَ بِهِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ فَإِنَّکَ لَنْ تَرَانِی بَعْدَهَا أَبَداً; هر روزى که بر انسان مى گذرد به او مى گوید: اى انسان من روز جدیدى هستم و بر اعمال تو گواهم. در من از نیکى ها سخن بگو و کار نیک انجام ده تا روز قیامت براى تو گواهى دهم، زیرا من که بگذرم دیگر هرگز مرا نخواهى دید».(1)
این همان چیزى هست که قرآن مجید در سوره «والعصر» به آن اشاره کرده و مى فرماید: «(وَالْعَصْرِ * إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر); سوگند به عصر که انسان (همواره) در حال خسران است».
فخر رازى در تفسیر این آیه سخنى دارد که جالب به نظر مى رسد وى مى گوید: یکى از بزرگان پیشین مى گفت معناى این سوره را من از مرد یخ فروشى آموختم فریاد مى زد: «اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ، اِرْحَمُوا مَنْ یَذُوبُ رَأسُ مالِهِ; به کسى که سرمایه اش مرتبا ذوب مى شود رحم کنید». پیش خود گفتم: این است معناى (إِنَّ الاِْنْسَانَ لَفِى خُسْر).


(1). کافى، ج 2، ص 523، ح 8.
 
 

 

75 74
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma