راه رفع خستگى روح

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
پیام امام امیرالمؤمنین(ع) جلد 12
92 91


 
شرح و تفسیر
راه رفع خستگى روح
امام در این سخن حکمت آمیز خود به نکته مهم روانى که در زندگى انسان تأثیر شایان توجهى دارد اشاره کرده مى فرماید: «این قلب ها همچون بدن ها ملول و افسرده مى شوند، بنابراین براى رفع ملالت آنها لطائف حکمت آمیز را انتخاب کنید»; (إِنَّ هَذِهِ الْقُلُوبَ تَمَلُّ کَمَا تَمَلُّ الاَْبْدَانُ، فَابْتَغُوا لَهَا طَرَائِفَ الْحِکَمِ).
بى شک، انسان بعد از انجام کارى سنگین، خسته مى شود و نیاز به استراحت و تفریح براى رفع خستگى دارد که آن استراحت اهمیتش کمتر از آن کار نیست، زیرا بدن وى را آماده براى شروع به کار دیگر مى کند. روح انسان نیز چنین است; مسائل پیچیده علمى و حل مشکلات اجتماعى و سیاسى و فرهنگى او را خسته مى سازد. باید به او آرامش داد; آرامش آن از طرق مختلفى تأمین مى شود. گاه رفتن به دامان طبیعت و دیدن مناظر زیبا، باغ ها و گلستان ها، آبشارها و سبزه ها و شنیدن صداى مرغان چمن و مشاهده پرندگان زیبا و گاه به وسیله شنیدن طنزهاى پرمعنا و گاه گفت و گوهاى دوستانه با رفقاى مورد علاقه و گاه مطالعه تاریخ پیشینیان. همه اینها مى تواند به روح خسته انسان آرامش دهد; ولى از همه مهم تر همان سخنان زیباى حکمت آمیز است که گاه در قالب شعر و گاه در قالب نثر ادا مى شود که هم چیزى بر دانش انسان مى افزاید و هم براى انسان شادى مى آفریند.
شاید به همین دلیل است که جمعى از بزرگان علماى دین کتاب هاى مشتمل بر قصه هاى زیبا، شعرهاى جالب و لطیفه هاى خوب نوشته اند تا طالبان علم به هنگام خستگى آنها را بخوانند و رفع خستگى کنند.
به کار بستن این دستور مبارک امام(علیه السلام) مى تواند به صورت شخصى باشد یا به صورت جمعى و عام به این معنا که هر انسانى لازم است براى خود جهت موارد خستگى از کارهاى علمى یا اجتماعى برنامه ریزى داشته باشد تا بتواند با نشاط بیشتر به کارهاى مثبت خود ادامه دهد و نیز براى مراکز علمى و جمعیت هاى مختلف باید برنامه ریزى هایى شود که آنها را به هنگام خستگى از کار و ملالت، نشاط و آرامش بخشد.
بى تردید ساعات یا دقایقى که انسان به طرائف الحکم مى پردازد («طرائف» جمع «طریفه» به هر چیز تازه و جالب و شگفت انگیز گفته مى شود) از ساعات مفید عمر اوست، زیرا هم آموزندگى دارد و هم نشاط و هم سبب مى شود بازدهى کار او بیشتر گردد. همان گونه که در حکمت 390 نیز آمده که امام(علیه السلام)مى فرماید: «لِلْمُؤْمِنِ ثَلاَثُ سَاعَات فَسَاعَةٌ یُنَاجِی فِیهَا رَبَّهُ وَسَاعَةٌ یَرُمُّ مَعَاشَهُ وَسَاعَةٌ یُخَلِّی بَیْنَ نَفْسِهِ وَبَیْنَ لَذَّتِهَا فِیمَا یَحِلُّ وَیَجْمُلُ وَلَیْسَ لِلْعَاقِلِ أَنْ یَکُونَ شَاخِصاً إِلاَّ فِی ثَلاَث مَرَمَّة لِمَعَاش أَوْ خُطْوَة فِی مَعَاد أَوْ لَذَّة فِی غَیْرِ مُحَرَّم; انسان با ایمان ساعات زندگى خود را به سه بخش تقسیم مى کند: بخشى را صرف عبادت و مناجات با پروردگارش مى نماید بخش دیگرى را در طریق اصلاح معاش و زندگى به کار مى گیرد و بخش سوم را در راه بهره گیرى از لذت هاى حلال و دلپسند صرف مى کند».
شبیه این مضمون در بحارالانوار از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) به عنوان یکى از مطالبى که در صحف ابراهیم از سوى خدا نازل شد، آمده است.(1)


(1). بحارالانوار، ج 12، ص 71، ح 14.

 

92 91
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma