2. مشمول هدایت الهى بود

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
زندگی پر ماجرای نوح(ع)، آموزه ها و عبرت ها
3. خداوند به نوح سلام مى کند! 1. از برگزیدگان بود


خداوندمتعال در آیه 84 سوره انعام به امتیاز دیگر آن حضرت اشاره کرده است. مى فرماید:
«وَ وَهَبْنَا لَهُ إِسْحَاقَ وَ یَعْقُوبَ کُلاًّ هَدَیْنَا وَ نُوحًا هَدَیْنَا مِن قَبْلُ;(1) و اسحاق و یعقوب را به او )= ابراهیم( بخشیدیم، و همه را هدایت کردیم; و نوح را (نیز) پیش از آن هدایت نمودیم».
براى روشن تر شدن این امتیاز و افتخار قرآنى حضرت نوح(علیه السلام) لازم است تأمّل بیشترى در مورد «هدایت» داشته باشیم.
هدایت دو قسم است: هدایت تکوینى و تشریعى;
به شرح اجمالى هر یک از این دو توجّه فرمایید:
 
هدایت تکوینى
منظور از هدایت تکوینى آن است که هنگامى که خداوند موجودات را آفرید مسیر زندگیشان را نیز در وجودشان قرار داد. و لذا حضرت موسى(علیه السلام) به هنگام معرّفى خداى خویش مى گوید:
«الَّذِى أَعْطَى کُلَّ شَىْء خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى; (پروردگار ما) همان کسى است که به هر موجودى، آنچه را لازمه آفرینش او بوده داده; سپس هدایت کرده است».
این آیه شریفه در حقیقت تعریف هدایت تکوینى است.
چه کسى به بچّه تازه متولّد شده یاد داده که با آن دستهاى کوچکش پستان مادر را گرفته و در دهان بگذارد و شیره جان مادر را با لبان نازک و ظریفش بمکد؟ بسیارى از پرندگان پس از تخم گذارى روى تخمهاى خود مى خوابند تا تخم ها تبدیل به جوجه شود. براى این کار دو چیز لازم است: حرارت بقدر کافى و رطوبت به مقدار معیّن. در عصر و زمان ما کارخانه ها براى تبدیل تخم مرغها به جوجه حرارات و رطوبت را به مقدار کافى ایجاد مى کنند تا این تبدیل انجام شود. خداوند مهربان حرارت و رطوبت کافى را در زیر سینه مرغ قرار داده، تا با استفاده از آن بتواند تخم هایش را تبدیل به جوجه کند. راستى مرغها این درس را در کجا خوانده اند که باید مدّت خاصّى تخم ها را حرارت و رطوبت دهند تا تبدیل به جوجه شود؟ آیا این کار جز از ناحیه خداوند صورت مى گیرد؟ لانه سازى و جمع آورى غذا و مانند آن همه بر اثر هدایت تکوینى است. از همه مهم تر، پرندگانى هستند که براى ادامه حیات باید مهاجرت کنند; از قطب شمال به قطب جنوب و بالعکس. آنها براى ادامه زندگى ناچارند 18 هزار کیلومتر پرواز نمایند. راستى چه کسى در این سفر طولانى راه را به آنها نشان مى دهد تا اشتباه نروند؟ اگر هواپیماها و کشتى ها دستگاه جهت یاب نداشته باشند نمى توانند به مقصد برسند. امّا این پرندهها بدون دستگاه جهت یاب چگونه به مقصد مى رسند؟ آنها چگونه در شب و روز، و در هواى صاف و ابرى، و در گرما و سرما، بدون کمترین انحرافى در مسیر اصلى خود حرکت نموده و به موقع به مقصد مى رسند؟ چه کسى به آنها تعلیم داده که براى بقاء باید دست به چنین سفرها و پروازهاى طولانى بزنند؟ اینها نمونه هایى از هدایتهاى تکوینى است که توسّط قادر متعال صورت گرفته، و همو آن را در درون ذات موجودات به ودیعت نهاده است. و اینها همه نشانه هاى خداشناسى و راههاى رسیدن به سوى یکتاپرستى است. اگر انسان چگونگى خلقت و آفرینش حیوانات و شرح فعالیّت و کارهاى آنها را در کتابهاى زیست شناسى مطالعه کند به عظمت خدا پى مى برد.
 
هدایت تشریعى
قسم دیگر هدایت، هدایت تشریعى است. یعنى هدایتهایى که به وسیله خدا و پیامبران و امامان و دانشمندان صورت مى گیرد.
هدایت تشریعى بر دو گونه است:
الف) هدایت تشریعى عام; در این نوع از هدایت، راه را به مکلّف نشان مى دهند. قرآن و روایات معصومان راه تقوا و پرهیزکارى و دیندارى را به همه انسانها نشان داده اند.
ب) هدایت تشریعى خاص; منظور از این نوع هدایت، رساندن طرف به سر منزل مقصود است. کسى که از شما آدرس جایى را مى پرسد به دو شکل مى توانید به او کمک کنید. نخست این که آدرس دقیق آنجا را نوشته و در اختیارش قرار دهید، تا با استفاده از آن، به مقصد برسد. دیگر این که به اتّفاق یکدیگر از خیابانها و کوچه ها عبور کنید و به مقصد برسید و دستش را در دست صاحب آن خانه بگذارید. اوّلى هدایت تشریعى عام و دوّمى هدایت تشریعى خاص است. اوّلى «ارایه طریق» و دوّمى «ایصال إلى المطلوب» نام دارد. آنچه در آیه شریفه 69 سوره عنکبوت آمده، هدایت تشریعى خاصّ است. توجّه بفرمایید:
«وَ الَّذِینَ جَاهَدُواْ فِینَا لَنَهْدِیَنَّهُمْ سُبُلَنَا وَ إِنَّ اللَّهَ لَمَعَ الُْمحْسِنِینَ;(2) و آنها که در راه ما (با خلوص نیّت) جهاد کنند، قطعاً به راههاى خود، هدایتشان خواهیم کرد; و به یقین خداوند با نیکوکاران است».
ماه مبارک رمضان فرصت خوبى است که همه ما از هدایت تشریعى خاص و ویژه براى رسیدن به مقصد استفاده کنیم. خداوند متعال نوح پیامبر(علیه السلام) را به هر سه طریق هدایت کرد. از نظر تکوینى استعداد کافى، اراده قوى و عزم راسخ و تصمیم قاطع در اختیارش نهاد.و از نظر تشریعى راه را به وى نشان داد. علاوه بر این، دستش را گرفت و به مقصد رساند.


(1). سوره انعام، آیه 84.
(2). سوره عنکبوت، آیه 69

 

3. خداوند به نوح سلام مى کند! 1. از برگزیدگان بود
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma