شکستن ارزش هاى کاذب از اهداف انبیاست

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
مثالهاى زیباى قرآن جلد 2
شرح و تفسیر آیه مثلارتباط آیات مثل با آیات پیشین

از اهداف مهم پیامبران و اولیاى خداوند ـ مخصوصاً پیامبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) ـ شکستن ارزش هاى کاذب بوده است; براى این که در نظر مردم بت پرست عصر جاهلیّت، «ثروت و مال» بالاترین ارزش ها به شمار مى رفته و اکنون نیز در دنیاى ما، این ارزش کاذب حاکم است و تا زمانى که این نوع ارزش ها بر جوامع حکومت کند، دنیا به سامان نخواهد نشست.

آن هنگام که حضرت رسول گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله)مبعوث گشت و از دین نوپاى اسلام خبر داد، برخى از مشرکان مکّه به یکدیگر گفتند:

بیایید خبر جدیدى برایتان داریم! کودکى یتیم و بى مال و ثروت ادّعاى نبوّت و رسالت از سوى خداوند مى کند! مگر این مسأله امکان دارد! اگر قرار بود خداوند کسى را به سوى ما بفرستد، چرا از میان این همه ثروتمندان مکّه و طائف کسى را انتخاب نکرد! (وَ قالُوا لَوْ لا نُزِّلَ هذَا الْقُرْآنُ عَلى رَجُل مِنَ الْقَرْیَتَیْنِ عَظیم(1))

علّت این که مشرکان مکّه این سخن را مى گفتند، این بود که بالاترین ارزش در نزد آنها مال و ثروت بود. هنگامى که حضرت موسى(علیه السلام) فرعون را به دین الهى دعوت کرد، فرعون در حالى که به وضع ظاهرى موسى(علیه السلام) مى نگریست، با خنده گفت: «مگر چوپان هم پیامبر مى شود! من با این همه ثروت و قدرت، تسلیم یک چوپان بشوم!»

آرى! قدرت و ثروت، ارزش والاى آن مردم به شمار مى رفت و پیامبران براى شکستن این ارزش هاى نادرست مبعوث شدند. قرآن مجید در آیات متعدّدى از یک سو، دنیا و ارزش هاى دنیایى، همچون مال و ثروت و فرزند را، بازیچه مى شناسد(2) و از سوى دیگر، ارزش حقیقى و واقعى را تقوا معرّفى مى کند.(3)

از این رو، خداوند در سوره زخرف آیه 33 مى فرماید:

 

«اگر مردم گمراه نمى گشتند، ما به کفّار آن قدر پول و ثروت مى دادیم که سقف هاى خانه هاشان را از نقره بسازند و نردبان هاى نقره اى درست کنند، تا بدانید پول و ثروت ارزش واقعى نیست!»

 

در آیه 53 همین سوره نیز آمده است که فرعون درباره نبوّت حضرت موسى(علیه السلام) به اطرافیان و دربارى ها و مردم مصر گفت: «اگر موسى راست مى گوید چرا دستبندهاى طلا به او داده نشده است!» یعنى پیامبر باید ثروتمند باشد!

پیامبران مبعوث گشتند تا این توهّمات باطل را از بین ببرند و این ارزش هاى دروغین را بشکنند; آیه شریفه مَثَل نیز براى شکستن این ارزش هاى کاذب نازل شده است.

«وَ اصْبِرْ نَفْسَکَ مَعَ الَّذینَ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَدَوةِ وَ الْعَشِىِّ یُریدُونَ وَجْهَهُ»

پیامبر ما ! تو باید با سلمان ها، ابوذرها، بلال ها، صهیب ها و مانند آنها بسازى! زیرا این گونه افراد، کسانى هستند که صبح و شام به درگاه خداوند روى مى آورند و در مقابل خداوند به خاک مى افتند. اگرچه این افراد، پاهایشان برهنه و انسان هاى فقیر و بى چیزى هستند; ولى قلب آنها مملوّ از نور ایمان و معرفت خداوند بزرگ است.

«وَ لا تَعْدُ عَیْناکَ عَنْهُمْ تُریدُ زینَةَ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ لا تُطِعْ مَنْ اَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِکْرِنا.»

از این مسلمانان پاک باخته چشم بر مدار! مبادا زینت حیات دنیا، ثروت و اموال ثروتمندان، زرق و برق دنیاى آنان، تو را بفریبد! از این گونه افراد که قلبشان از یاد ما غافل است، اطاعت و پیروى مکن!

«وَ اتَّبَعَ هَوَیهُ وَ کانَ اَمْرُهُ فُرُطاً»

این ثروتمندان تابع هوى و هوس خویش هستند و تمام کارهایشان افراط و تفریط است!

از این آیه شریفه استفاده مى شود که اسلام از آنِ مستضعفان و زجرکشیدگان است، نه ثروتمندان و خودبرتربینان!

این منطق براى برخى تعجّب آور بود; به همین جهت براى رفع این تعجّب و حیرت، خداوند براى افراد مستکبر و مستضعف مثالى زد تا مسأله براى همگان کاملاً روشن شود.

 


1 . سوره زخرف، آیه 31.
2 . این مضمون در آیات متعدّدى، از جمله آیه 32 سوره انعام، 64 سوره عنکبوت، و 36 سوره محمّد، آمده است.
3 . سوره حجرات، آیه 13.
شرح و تفسیر آیه مثلارتباط آیات مثل با آیات پیشین
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma