این خطبه از سه بخش تشکیل شده است:
امام(علیه السلام) در بخش اوّل مواعظ سودمندى با بیانات تکان دهنده براى مخاطبان خود ـ که در واقع همه انسان ها در طول تاریخ اند ـ بیان مى فرماید و کسانى را که در خواب غفلت گرفتارند با سخنان بیدارگر خود بیدار مى کند.
در بخش دوّم این خطبه اشاره به آگاهى اش از حوادث آینده مى نماید و منبع اصلى علم خود را که تعلیم پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) معرفى مى دارد و تصریح مى کند که من مى توانم هر یک از شما را از آغاز و پایان کارش و تمام شئون زندگانى اش آگاه سازم; ولى از بیم این که مبادا درباره من غلو کنید و کافر شوید، خوددارى مى کنم.
و در بخش سوّم ـ که جمله هاى پایانى خطبه است ـ به این نکته مهم اشاره مى کند که من در اوامر و نواهى ام نسبت به شما همیشه خود، پیشگامم و پیش از آن که شما را امر و نهى کنم، خودم عمل مى نمایم.
* * *