چند نکته مهم

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
پیام امام امیرالمؤمنین(ع) جلد 06
بخش سوّمشرح و تفسیر: نقد خویشتن!

1ـ در اسلام، همواره به حسن ظن دستور داده مى شود; ولى چرا در این جا امام(علیه السلام) به بدگمانى دستور مى دهد؟ دلیلش روشن است، حسن ظن باید درباره دیگران باشد ; ولى درباره خود انسان که به طور طبیعى حسن ظنّ افراطى وجود دارد تا آن جا که نقطه هاى ضعف خود را قوّت، و صفات زشت را گاهى فضایل اخلاق مى پندارد. به بدگمانى فرمان داده شده تا خویشتن دوستى افراطى تعدیل گردد. باید انسان به نقد خویش بنشیند و بدون اغماض، اعمال و رفتار و اخلاق خود را بررسى کند تا راه کمال و پیشرفت به روى او گشوده شود ; درست مانند کسى که از جاده پرخطرى عبور مى کند، هر گاه با دیده خوش بینى به همه چیز نگاه کند به یقین، گرفتار حوادث دردناک مى شود و اگر با نگاه بدگمانى بنگرد با احتیاط از لابه لاى خطرها مى گذرد و به سر منزل مقصود مى رسد.

باید توجّه داشت که نقّادى از خویشتن، هرگز با مسأله اعتماد به نفس منافات ندارد. اعتماد به نفس مانند آن است که انسان، سرمایه عظیمى در اختیار داشته باشد و از وجود این سرمایه با خبر باشد ; این مطلب مانع از آن نمى شود که در به کارگیرى سرمایه در یک محیط پرخطر، احتیاط هاى لازم را فراموش کند.

2ـ امام(علیه السلام) دو الگو فرا راه مخاطبان قرار داده: کسانى که در گذشته دور مى زیسته اند (کالسابقین قبلکم) و کسانى که در گذشته نزدیک بوده اند (والماضین امامکم) چرا که بررسى زندگى هر یک از این دو گروه، درس هاى آموزنده خاصى دارد.

3ـ امام(علیه السلام) در پایان این عبارت دستور مى دهد که نگرش شما به دنیا همچون کسى باشد که عمود خیمه را پایین کشیده و بساط خیمه را جمع کرده و به سوى مقصد در حرکت است و منازل میان راه را یکى پس از دیگرى طى مى کند و هرگز دنیا را محلّ اقامت و استقرار نمى نگرد ; اتفاقاً همه مشکلات دنیاپرستان از همین جا سرچشمه مى گیرد که مرگ را به کلّى فراموش مى کنند و زندگانى خود را در این جهان، عملا جاودان فرض مى کنند; غافل از این که گاه با چشم خود مى بینیم چند ثانیه کوتاه از یک زلزله یا یک سیلاب، محصول صدها سال را بر باد مى دهد و یک منطقه آباد، چنان درهم مى ریزد که گویى هرگز ساکنانى در آن جا نبوده اند.(1)

 

* * *


1. هنگامى که سطور یاد شده نوشته مى شد مردم کشور ما در سوک ده ها هزار قربانى زلزله شدیدى که در شهر بم واطراف آن واقع شد به سر مى بردند. زلزله در 12 ثانیه (آرى فقط در 12 ثانیه!) شهر آباد و سرسبز و خرّمى را به تلى از خاک تبدیل کرد. گویى شهرى است که هزاران سال بر آن مى گذرد و خاموش است. به یقین، مى دانستیم دنیا بى اعتبار است اما تا این حد ندیده بودیم. (5/10/1382 شمسى، مطابق با دوّم ذى القعده 1424 قمرى).

بخش سوّمشرح و تفسیر: نقد خویشتن!
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma