1ـ تعریف حرص

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اخلاق در قرآن جلد 2
2ـ آثار شوم حرص در زندگى فردى و اجتماعى بشرحرص و دنیاپرستى در احادیث اسلامى

گر چه معنى و مفهوم «حرص» اجمالا بر همه روشن است، ولى توجّه به مفهوم دقیق آن نکته هاى تازه اى را به ما مى آموزد.

«راغب» در «مفردات» حرص را به معنى شدّت تمایل به چیزى مى داند و مى گوید: این واژه در اصل به معنى فشردن لباس به هنگام شستشو به وسیله کوبیدن چوب مخصوصى بر آن است!

امیرمؤمنان على(علیه السلام) تعبیر بسیار جالبى در تعریف حرص دارد، هنگامى که از حضرتش پرسیدند: حرص چیست؟ فرمود: «هُوَ طَلَبُ الْقَلِیلِ بِاِضَاعَةِ الْکَثِیرِ!; حرص آن است که انسان چیز کمى را جستجو کند در برابر چیز بسیارى را که از دست مى دهد!»(1)

علماى اخلاق، حرص را از رذایل اخلاقى و متعلّق به قوّه شهویّه مى دانند و در تعریف آن چنین مى گویند: «حرص صفتى است نفسانى که انسان را به اندوختن بیش از احتیاج خود وامى دارد و از شعب حبّ دنیا و از صفات مهلکه و از اخلاق گمراه کننده است، حرص به بیابانى مى ماند که کرانه هاى آن ناپیداست و همچون سرزمین وحشتناک بى انتهاست که هر قدر حریص در آن پیش مى رود به آخر آن نمى رسد.

«حریص» به کسى مى ماند که مبتلا به بیمارى استسقاء شده است هرچه آب مى آشامد تشنگى او فرو نمى نشیند.

«حریص» هیچ دلیل منطقى را نمى پذیرد، مثلا اگر به او گفته شود که هشتاد سال عمر کرده اى و چیزى از عمر تو باقى نمانده، این همه تلاش و وَلَع براى جمع آورى مال به خاطر چیست؟! در عین اینکه پاسخى براى این سؤال ندارد باز هم دست از کار خود نمى کشد، بلکه به عکس، گاهى انسان با افزایش سن و سال و نزدیک شدن به آخر خط، حریص تر مى شود، چنانکه در حدیث معروفى از پیامبر اکرم(علیه السلام) آمده است: «یُشِیبُ بْنُ آدَمَ وَ یَشُبُّ فِیهِ خَصْلَتَانِ: الْحِرْصُ وَ طُولُ الاَْمَلِ!; انسان پیر مى شود امّا دو صفت در او جوان مى گردد: حرص و آرزوهاى طولانى!»(2)


1- سفینة البحار، مادّه حرص.

2- بحارالانوار، جلد 70، صفحه 22.

2ـ آثار شوم حرص در زندگى فردى و اجتماعى بشرحرص و دنیاپرستى در احادیث اسلامى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma