ب ـ راه عملى

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اخلاق در قرآن جلد 2
شکم پرستى و شهوت جنسىالف ـ راه علمى

از نظر عملى راه هاى مختلفى براى درمان «شهوت پرستى» وجود دارد از جمله:

1 ـ یکى از بهترین راه هاى عملى براى نجات از گرداب شهوت، اشباع صحیح امیال و خواست هاى جنسى است; زیرا اگر خواست ها و امیالى که در درون انسان وجود دارند از راه هاى صحیح، اشباع گردند، دیگر زیانبار و مخرّب نخواهند بود; به تعبیر دیگر، این خواست ها را نمى توان و نباید سرکوب کرد، بلکه باید از آنها در کانال هاى صحیح و سازنده استفاده کرد; در غیر این صورت ممکن است تبدیل به سیلاب ویرانگرى شود که حرث و نسل انسان را با خود خواهد برد.

به همین دلیل، اسلام نه تنها تفریحات سالم و بهره گیرى معتدل از خواست هاى درونى را مجاز شمرده، بلکه نسبت به آن تشویق نیز نموده است. خطبه معروفى که از امام جواد(علیه السلام) در مورد عقد همسرش نقل شده است، شاهد گویاى این مدعاست. آن حضرت در این خطبه مى فرمایند: «اَمّا بَعْدُ فَقَدْ کَانَ مِنْ فَضْلِ اللّهِ عَلَى الاَْنَامِ اَنْ اَغْناهُم بِالْحَلالِ عَنِ الْحَرامِ; یکى از نعمت هاى الهى بر بندگان این است که آنها را به وسیله حلال از حرام بى نیاز ساخته است».(1)

این حدیث معروف نیز بر همین نکته اشاره دارد: «لِلْمُؤمِنِ ثَلاثُ سَاعَات، فَسَاعَةٌ یُنَاجی فیهَا رَبَّهُ، وَ سَاعَةٌ یَرُمَّ مَعَاشَهُ، وَ ساعَةٌ یُخَلّی بَینَ نَفْسِهِ وَ بَینَ لَذَّتِهَا فیمَا یَحِلُّ وَ یَجْمُلُ; انسان با ایمان ساعات زندگیش را به سه بخش تقسیم مى کند; قسمتى را صرف مناجات با پروردگارش مى کند و قسمت دیگر را در راه اصلاح معاش و به زندگى اش به کار مى گیرد و قسمت سوم را به بهره گیرى از لذّت هاى حلال و دلپسند اختصاص مى دهد».(2)

2 ـ یکى دیگر از راه هاى نجات از شهوت پرستى، برنامه ریزى دقیق براى برنامه هاى زندگى است; زیرا، هرگاه انسان، براى تمام اوقات خود برنامه داشته باشد (هر چند برنامه او در پاره اى از موارد جنبه تفریحى و ورزشى داشته باشد)، دیگر مجالى براى کشیده شدن به آلودگى هاى شهوانى باقى نمى ماند.

3 ـ برچیدن عوامل آلودگى نیز یکى از راه هاى درمان و یا پیشگیرى است; زیرا امکان آلودگى به شهوات در محیط هاى آلوده فراوان است; یعنى، اگر محیط، آلوده شهوت شود و اسباب آن در دسترس همه قرار گیرد و آزادى نسبى نیز وجود داشته باشد، نجات از آلودگى، مخصوصاً براى قشر جوان یا کسانى که در سطح پایینى از «معرفت» دینى قرار دارند، بسیار دشوار خواهد شد.

4 ـ احیاى شخصیت معنوى و انسانى افراد جامعه نیز، از راه هاى مهم درمان یا پیشگیرى از آلودگى هاى شهوانى است; زیرا انسان، هنگامى که از ارزش وجود و شخصیت خود، آگاه شود و دریابد که او عصاره جهان آفرینش و گل سرسبد جهان خلقت و خلیفه خدا در روى زمین است; به این سادگى خود را به شهوات نمى فروشد.

امیرمؤمنان على (علیه السلام) در این رابطه مى فرمایند:«مَن کَرُمَتْ عَلَیْهِ نَفْسُهُ هَانَتْ عَلَیْهِ شَهْوَتُهُ; کسى که به ارزش وجود خویش پى برد، شهوات در برابر او بى ارزش مى شوند»(3) و در حدیث دیگرى از آن حضرت(علیه السلام) آمده است: «مَنْ عَرَفَ شَرَفَ مَعْنَاهُ صَائَهُ عَن دَنَائَةِ شَهْوَتِهِ...; کسى که شرافت ذاتى خود را بشناسد، او را از پستى شهوت مصون مى دارد!...».(4)

آخرین نکته اى که ذکر آن لازم به نظر مى رسد، این است که نه تنها در مسئله مبارزه با شهوات، بلکه در تمام موارد مبارزه با مفاسد اخلاقى، باید به مسئله مبارزه عملى اهمّیّت داد; به این معنى که هر قدر انسان با خلق و خوى بد به مبارزه برخیزد و در جهت مخالف آن حرکت کند، آن خلق و خوها کم رنگ و ضعیف مى شود و این مبارزه از صورت فعلى به صورت حالت و از صورت حالت به صورت عادت و از صورت عادت به صورت ملکه در مى آید و خلق و خوى ثانوى در جهت مقابل شکل مى گیرد; مثلا، اگر انسان بخیل بذل و بخشش را تکرار کند، آتش بخل به تدریج در درون او فروکش کرده و خاموش مى شود.

اگر شهوت پرستان نیز در برابر طغیان شهوات، مقاومت و ایستادگى نمایند، طغیان شهوت فرو نشسته و روح عفّت جایگزین آن مى شود.

این نکته در سخن پرمعنایى از امیرمؤمنان على (علیه السلام) نقل شده است: «قَاوِمِ الشَّهْوَةَ بِالْقَمْعِ لَهَا تَظْفُرْ; در برابر شهوت و امیال نفسانى، به قصد قلع و قمع مقاومت کن تا پیروز شوى».(5)

* * *


1- بحارالانوار، جلد 50، صفحه 76.

2- نهج البلاغه، کلمات قصار، جمله 390.

3- بحار الانوار، جلد 78، صفحه 71.

4- غررالحکم، حدیث 9069.

5- شرح فارسى غررالحکم، جلد 4، صفحه 514، حدیث 6803.

شکم پرستى و شهوت جنسىالف ـ راه علمى
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma