3ـ عبادات جایگزین اعتکاف

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اعتکاف، عبادتی کامل
بعضى از خوانندگان محترم به علل گوناگون توفیق درک این ضیافت الهى را ندارند، از سوى دیگر با مطالعه روایات مربوط به فضایل اعتکاف مشتاق درک این فضایل مى شوند. آیا عبادات دیگرى وجود دارد که بتوان با انجام آن به فضیلتهاى اعتکاف دست یافت؟ خوشبختانه پاسخ این سؤال مثبت است. به نمونه هایى از این روایات توجّه کنید:
الف) حلّ مشکلات و برآورده کردن حاجات دیگران
طبق روایتى که در کتاب ثواب الاعمال مرحوم صدوق آمده، امام سجاد(علیه السلام) مى فرماید:
«وَاللهِ لَقَضاءُ حاجَتِهِ ـ یَعْنى الاَْخَ الْمُؤْمِنَ ـ اَحَبَّ اِلَى اللهِ مِنْ صِیامِ شَهْرَیْنِ مُتَتابِعَیْنِ وَ اِعْتِکافِهِما فِى الْمَسْجِدِ الْحَرامِ; به خدا قسم برآورده کردن نیاز برادر مؤمن (و حل مشکلى از مشکلات نیازمندان) در نزد من از دو ماه روزه پى در پى در مسجدالحرام، و دو ماه اعتکاف در آن مکان مقدّس ارزشمندتر است».(1)
اسلام دین جامع و کاملى است. همانقدر که به رابطه انسان با خدا اهمیّت مى دهد، به همان نسبت بلکه بیشتر به مسلمانان سفارش مى کند که از حال برادران دینى خود غافل نشوند، و در برطرف کردن مشکلات و گرفتاریهاى آنان کوتاهى ننمایند.
در حدیث دیگرى به نقل از امام صادق(علیه السلام) آمده است:
«مَنْ سَعى فى حاجَةِ اَخیهِ الْمُسْلِمِ فَاجْتَهَدَ فیها فَاَجْرَى اللهُ عَلى یَدَیْهِ قَضاها کَتَبَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ حَجَّةً وَ عُمْرَةً وَ اعْتِکافَ شَهْرَیْنِ فِى الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ صِیامَهُما; هر کس در راه برآوردن کردن حاجت برادر دینى اش گام بردارد و خداوند به دست او مشکل حاجتمند را حل کند، خداى عزّ و جلّ ثواب یک حج و عمره، و دو ماه اعتکاف در مسجدالحرام، و دو ماه روزه را براى او در پرونده اعمالش ثبت مى کند».(2)
احادیث در مورد کمک به دیگران، و باز کردن گره مشکلات زندگى برادران و خواهران دینى، فراوان است به گونه اى که مرحوم حاج شیخ عباس قمى(قدس سره) در سفینة البحار در واژه «حوج» بیش از چهل روایت در این زمینه نقل کرده است.
ب) نگاه به سیماى عالِم
حضرت على(علیه السلام) که به شهادت دوست و دشمن، در علم و عبادت بى نظیر بود، فرمودند:
«جُلُوسُ ساعَة عِنْدَالْعُلَماءِ اَحَبُّ اِلَى اللهِ مِنْ عِبادَةِ اَلْفَ سَنَة، وَ النَّظَرُ اِلَى الْعالِمِ اَحَبُّ اِلَى اللهِ مِنْ اِعْتِکافِ سَنَة فِى الْبَیْتِ الْحَرامِ...; یک ساعت همنشینى و مجالست با علما در نزد پروردگار از هزار سال عبادت محبوب تر است. و نگاه به چهره عالم در نزد خداوند محبوب تر از یک سال اعتکاف در مسجد الحرام است...».(3)
آرى! همنشینى و نگاه به چهره عالم این قدر ارزش و فضیلت دارد. البتّه نه هر عالمى، بلکه دانشمندانى که در هر نشستى کفه رذایل اخلاقى انسان را سبکتر، و بر وزن فضایل اخلاقى بیفزایند. بدین جهت امام باقر(علیه السلام) به ما سفارش مى کند که با علمایى نشست و برخاست کنیم که ما را از وادى شک به یقین، و از کبر به سوى تواضع و فروتنى، و از ریا به سمت اخلاص، و از عداوت و دشمنى به خیرخواهى، و از دنیاطلبى و دنیاپرستى به سمت زهد و عدم وابستگى به دنیا رهنمون باشند.(4)
خوشا به حال کسانى که در زمره چنین عالمانى هستند، و یا حدّاقل فیض درک حضور چنین دانشمندانى نصیب آنها مى شود.
 ج) زیارت سیّد الشهدا(علیه السلام)
ام سعید احمسیّه مى گوید: خدمت امام صادق(علیه السلام) (در مدینه) رسیدم (تا از ایشان مرکب سوارى عاریه بگیرم). کنیزکى وارد شد وخطاب به امام(علیه السلام) عرض کرد: مرکب آماده است. امام صادق(علیه السلام) رو به من کرده، فرمود: مرکب سوارى را براى چه مى خواهى؟ کجا مى خواهى بروى؟ عرض کردم: مى خواهم به زیارت قبور شهدا بروم. امام فرمود: امروز نرو، سپس فرمود: از شما مردم عراق تعجّب مى کنم که این مسیر طولانى را براى زیارت قبور شهدا طى مى کنید و از زیارت سیّدالشهدا غافلید، و آن را ترک کرده اید! عرض کردم: سیّدالشهدا کیست؟! فرمودند: حسین بن على(علیه السلام) .
عرض کردم: من زنى بیش نیستم (آیا مى توانم به زیارت حضرتش بروم؟) فرمود: براى امثال تو (که توانایى سفرهاى طولانى از عراق تا مدینه را دارید) اشکالى ندارد که به مرقد سیّدالشهدا سفر نموده، و به زیارت آن حضرت نائل شوید. عرض کردم: زیارت آن حضرت چه اجر و ثوابى دارد؟ فرمودند:
«کَعِدْلِ حِجَّة وَ عُمْرَة وَ اعْتِکافِ شَهْرَیْنِ فِى الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَصِیامِهِما وَ خَیرِهِما کَذا; زیارت سیّدالشهدا معادل یک حج و یک عمره و دو ماه اعتکاف در مسجدالحرام به همراه دو ماه روزه اش ثواب دارد».(5)
ام سعید مى گوید: حضرت دو دستش را باز کرد، سپس آنها را به هم ضمیمه نمود و این کار را سه بار تکرار کرد.
د) نگاه خیرخواهانه به برادر دینى
رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمودند:
«نَظَرُ الرَّجُلِ اِلى اَخیهِ عَنْ شَوْق خَیْرٌ مِنْ اِعْتِکافِ سَنَة فى مَسْجِدى هذا; نگاهى مشتاقانه به برادر دینى از یکسال اعتکاف در مسجد من (مسجدالنبى) بهتر است».(6)
1 . وسائل الشیعه، ج 10، ابواب الاعتکاف، باب 12، ح 3. مشابه حدیث مذکور در جلد 74 بحارالانوار، ص 314، ح 73 و ص 231، ح 104 و ص 233، ح 211 و ص 285، ح 6 و ص 312، ح 7 و ص 382، ح 90 و ص 327، ح 98 و ج 75، ص 20، ح 10 و ج 78، ص 217، سطر آخر آمده است.
2 . وسائل الشیعه، ج 10، ص 555 .
3 . بحارالانوار، ج 1، ص 203، ح 33 .
4 . همان مدرک، ح 28 .
5 . بحارالانوار، ج 101، ص 71، ح 14.
6 . کنزالعمّال، ج 3، ص 415، ح 7211 .
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma