امدادهاى الهى

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
برگزیده تفسیر نمونه جلد 1
اتمام حجت تفسیر: انتخاب پیامبر به دست خداست

(آیه 125) در تعقیب آیات گذشته که در زمینه مؤمنان راستین و کافران لجوج بحث مى کرد، در اینجا مواهب بزرگى را که در انتظار دسته اوّل و بى توفیقى هایى را که دامنگیر دسته دوم مى شود شرح مى دهد مى گوید: «آن کس را که خدا بخواهد هدایت کند، سینه اش را براى (پذیرش) اسلام، گشاده مى سازد; و آن کس را که (به خاطر اعمال خلافش) بخواهد گمراه سازد، سینه اش را آن چنان تنگ مى کند که گویا مى خواهد به آسمان بالا برود» (فَمَنْ یُرِدِاللَّهُ أَنْ یَهْدِیَهُ یَشْرَحْ صَدْرَهُ لِلاِْسلاَمِ وَ مَنْ یُرِدْ أَنْ یُضِلَّهُ یَجْعَلْ صَدْرَهُ ضَیِّقًا حَرَجًا کَأَنَّمَا یَصَّعَّدُ فِى السَّمَاءِ).

و براى تأکید این موضوع اضافه مى کند: «این گونه خداوند پلیدى را بر افرادى که ایمان نمى آورند قرار مى دهد» (کَذلِکَ یَجْعَلُ اللَّهُ الرِّجْسَ عَلَى الَّذِینَ لاَیُؤْمِنُونَ).

بارها گفته ایم که منظور از «هدایت» و «اضلال» الهى، فراهم ساختن یا از میان بردن مقدّمات هدایت، در مورد کسانى است که آمادگى و عدم آمادگى خود را براى پذیرش حق، با اعمال و کردار خویش اثبات کرده اند.

(آیه 126) در این آیه به عنوان تأکید بحث گذشته مى گوید: «و این (که مددهاى الهى شامل حال حق طلبان مى گردد و سلب موفّقیت به سراغ دشمنان حق مى رود) راه مستقیم (و سنّت جاویدان) پروردگار توست» (وَ هَـذَا صِرَاطُ رَبِّکَ مُسْتَقِیمًا).

در پایان آیه باز تأکید مى کند: «ما آیات خود را براى کسانى که پند مى گیرند، بیان کردیم» (قَدْ فَصَّلْنَا الاَْیَاتِ لِقَوْم یَذَّکَّرُونَ).

(آیه 127) در این آیه دو قسمت از بزرگ ترین موهبتهایى را که به افراد حق طلب مى دهد بیان مى کند. نخست اینکه: «براى آنها (در بهشت) خانه امن وامان نزد پروردگارشان خواهد بود» (لَهُمْ دَارُالسَّلاَمِ عِنْدَ رَبِّهِمْ).

دیگر اینکه: «و او، ولىّ و یاور آنهاست» (وَ هُوَ وَلِیُّهُمْ).

و همه اینها «به خاطر اعمال (نیکى) که انجام مى دادند» (بِمَا کَانُوا یَعْمَلُونَ).

چه افتخارى از این بالاتر که سرپرستى و کفالت امور انسان را خداوند برعهده گیرد و او حافظ و یار و یاورش باشد.

و چه موهبتى از این عظیم تر که «دارالسّلام» یعنى محلى که از هر نظر قرین آرامش است، در انتظار انسان باشد.

(آیه 128) قرآن بار دیگر به سرنوشت مجرمان گمراه و گمراه کننده بازمى گردد و بحثهاى آیات گذشته را با آن تکمیل مى کند. آنها را به یاد روزى مى اندازد که در مقابل شیاطینى که از آنها الهام گرفته اند مى ایستند و از این پیروان و آن پیشوایان سؤال مى شود.

آیه مى گوید: «در آن روز که (خدا) همه آنها را جمع و محشور مى سازد، (مى گوید:) اى جمعیّت (شیاطین و) جنّ ! شما افراد زیادى از انسانها را گمراه ساختید» (وَ یَوْمَ یَحْشُرُهُمْ جَمِیعًا یَا مَعْشَرَالْجِنِّ قَدِاسْتَکْثَرْتُمْ مِنَ الاِْنْسِ).

منظور از کلمه «جنّ» در اینجا همان شیاطین است زیرا جنّ در اصل به معنى هر موجود ناپیدا مى باشد. در آیه 50 سوره کهف درباره رئیس شیاطین «ابلیس» مى خوانیم: «کَانَ مِنَ الْجِنِّ» (او از جنّ بود).

گویا شیاطین اغواگر در برابر این سخن پاسخى ندارند و سکوت مى کنند، ولى «دوستان و پیروان آنها از میان انسانها مى گویند: پروردگارا! هر یک از ما دو گروه [= پیشوایان و پیروان گمراه] از دیگرى استفاده کردیم; (ما به لذّات هوس آلود و زودگذر رسیدیم; و آنها بر ما حکومت کردند;) و به اجلى که براى ما مقرّر داشته بودى رسیدیم» (وَ قَالَ أَوْلِیَاؤُهُمْ مِنَ الاِْنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْض وَ بَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِى أَجَّلْتَ لَنَا).

منظور از «اجل» در این آیه، پایان زندگى است زیرا اجل به این معنى در بسیارى از آیات قرآن به کار رفته است.

خداوند، پیشوایان و پیروان مفسد و فاسد را مخاطب ساخته «مى گوید: آتش جایگاه شماست; و جاودانه در آن خواهید ماند، مگر آنچه خدا بخواهد» (قَالَ النَّارُ مَثْوَیکُمْ خَالِدِینَ فِیهَا إِلاَّ مَا شَاءَ اللَّهُ).

در پایان آیه مى فرماید: «پروردگار تو حکیم و داناست» (إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ).

هم کیفرش روى حساب است و هم عفو و بخشش و به خوبى از موارد آنها آگاه مى باشد.

(آیه 129) در این آیه به یک قانون الهى در مورد این گونه اشخاص اشاره کرده مى گوید: ستمگران و طاغیان در این دنیا حامى و پشتیبان یکدیگر و رهبر و راهنماى هم بودند و در مسیرهاى غلط همکارى نزدیک داشتند; «ما این گونه بعضى از ستمگران را به بعض دیگر وامى گذاریم به سبب اعمالى که انجام مى دادند» (وَ کَذلِکَ نُوَلِّى بَعْضَ الظَّالِمِینَ بَعْضًا بِمَا کَانُوا یَکْسِبُونَ).

تعبیر «بِما کانُوا یَکسِبُون» نشان مى دهد که این سیه روزى و بدبختى به خاطر اعمال خودشان است و این سنّت الهى و قانون آفرینش است که رهسپران راه هاى تاریک جز سقوط در درّه بدبختى فرجامى نخواهند داشت.

 

اتمام حجت تفسیر: انتخاب پیامبر به دست خداست
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma