Ayın əvvəlinin sübut olunması yolları

Böyük Mərcəyi-təqlid Ayətullah əl-uzma Məkarim Şirazinin dəftərxanasının rəsmi saytı

صفحه کاربران ویژه - خروج
əsasında düz
 
Şəriət hökmlərinin izahı
Haram oruclar Oruc vacib olmayan şəxslər


Məsələ 1456: Ayın əvvəli beş yolla sübut olunur:
1-Ayı gözlə görmək, amma cihazlarla ayı görmək kafi deyil;
2-Sözlərindən yəqin hasil olan bir qrup adamın şəhadət verməsi ilə (əgər adil olmasalar belə), həmçinin, yəqin hasil olan hər şeyin vasitəsi ilə;
3-İki adil kişinin şəhadət verməsi ilə; Lakin, bu iki adil şəxs ayın xüsusiyyətlərini bir-birinin əksinə desələr, yaxud xəbər verdikləri nişanələr onların səhv etdiklərini bəyan etdiyi zaman onların dedikləri ilə ayın əvvəli olması sübuta yetmir.
4-Şəban ayının əvvəlindən 30 gün keçmiş olsa; Bunun vasitəsi ilə ramazan ayının əvvəli olması sübuta yetir. Yaxud ramazan ayının əvvəlindən 30 gün keçsə, bu halda şəvval ayının əvvəli sübut olunur. (Bu, bir haldadır i, öncəki ayın əvvəli də bu yolla isbat edilsin).
5-Şəriət hakiminin (hakimi şər’) hökmü ilə; Belə ki, adil müctəhid üçün ayın əvvəli sabit olduqdan sonra ayın əvvəli olmasına hökm versin. Belə olan halda hamının ona itaət etməsi lazımdır və yalnız səhv etməsinə yəqin edən şəxslər ona itaət etməyə bilər.


Məsələ 1457: Ayın əvvəli təqvim və elm əhli olmalarına baxmayaraq, astronomların hesablamalarına əsasən sübuta yetmir. Amma əgər bir şəxs üçün onların dediklərindən yəqin hasil olsa, onlara əməl edə bilər. Habelə, ayın yuxarıda olması və ya gec qürub etməsi keçən gecənin ayın birinci gecəsi olmasına dəlalət etmir.


Məsələ 1458: Əgər bir şəhərdə ayın əvvəli sabit olsa, yaxın və üfüqləri eyni olan uzaq şəhərlər üçün də bu kafidir. Həmçinin, şərq şəhərlərində ay görsənsə, onlara nisbətdə qərbdə yerləşən şəhərlər üçün də bu kafidir. (Məsələn, ayın əvvəli Məşhəd şəhərində isbat olsa, qətiyyətlə Tehran şəhərində olan şəxslər üçün də bu kafidir; lakin, bunun əksi kifayət etmir).


Məsələ 1459:
Əgər ramazan ayının əvvəli sübuta yetməsə, oruc vacib deyil. Lakin, sonradan oruc tutmadığı günün ramazan ayının birinci günü olması sübuta yetirilsə, o günün qəzasını tutmalıdır.


Məsələ 1460:
İnsan oruc tutduğu günün ramazanın axırı və ya şəvval ayının birinci günü olmasında şəkk etdikdə o günü oruc tutmalıdır. Lakin, gün ərzində şəvval ayının birinci günü olması sübuta yetirilsə, hətta qüruba az qalmasına baxmayaraq, iftar etməlidir.


Məsələ 1461: Zindanda olan şəxs ramazan ayının daxil olmasına yəqin hasil etmədikdə öz gümanına əməl etməli və ən çox ramazan ayı olmasına ehtimal verdiyi ayda oruc tutmalıdır. Lakin, onun üçün heç bir güman hasil olmadığı təqdirdə hər hansı bir ayda oruc tutsa, düzgündür. Vacib ehtiyata əsasən, əgər onun zindanda qalması uzanarsa gələn il də həmin ayda oruc tutmalıdır.

 

Haram oruclar Oruc vacib olmayan şəxslər
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma