Əhli-beyt (əleyhimus-salam) məktəbi ardıcılları yekdil nəzərlə inanırlar ki, torpaqdan başna şeyin üstünə səcdə etmək olmaz. Əlbəttə, onlar inanırlar ki, yerdən cücərən şeylərə də səcdə etmək olar, bu şərtlə ki, yeyilməli, içilməli və geyilməli şeylərdən olmasın. O cümlədən, ağacların yarpağı, taxta, həsir və s. kimi şeylər.
Halbuki, sünnü fəqihlərinin hamısı, ümumiyyətlə hər bir şeyə səcdə edilməsini caiz bilmişlər. Onların bə’ziləri də paltarın qolu, yaxud əmmamənin küncü və s. kimi şeyləri istisna edərək onları caiz hesab etməmişlər.
Əhli-beyt ardıcılları Rəsuli-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) və mə’sum imamlardan nəql olunan rəvayətlərə, eləcə də səhabələrin ən’ənə və əməllərinə istinad edərək bu əqidəyə israr edirlər. Buna görə də Məscidul-Həramda və Peyğəmbər məscidində xalçaların üzərinə deyil, yerə döşənmiş daşların və bə’zən də özləri ilə apardığı həsirin üzərinə səcdə etməyə üstünlük verirlər.
İran, İraq və digər şiə yaşayan ölkələrin məscidləri xalça ilə döşəndiyi üçün, müsəlmanlar namaz vaxtı «möhür» adlı bir torpaq parçasını xalçanın üzərinə qoyub onun üzərinə səcdə edirlər ki, insanın ən şərafətli üzvü olan alın, Allaha səcdə zamanı torpağa dəysin və Onun dərgahında bəndəçiliyin son həddi hasil olsun.
Bə’zən bu möhürləri şəhidlərin türbətindən hazırlayırlar ki, onların Allah yolunda fədakarlığını xatırlatsın, namazda daha artıq hüzuri-qəlb hasil olsun. Onlar Kərbəla şəhidlərinin türbətini digər şəhidlərin türbətindən üstün hesab edirlər, lakin həmişə türbətə səcdə etməyə iltizamlı deyildirlər. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, Məscidül-Həram və Məscidün-Nəbi kimi yerlərdə məscidin döşəmələrində olan daşlara rahat şəkildə səcdə edirlər. (Diqqət edin!)
Əhli-beyt ardıcılları səcdənin torpağa və yerə edilməsinin vacibliyini isbat etmək üçün çoxlu dəlillər gətirirlər. O cümlədən, Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-dən nəql olunan hədislər və səhabələrin üslubu, Əhli-beyt imamlarının rəvayətlərini misal gətirmək olar (sonrakı bölmələrdə qeyd edəcəyik).
Bununla belə, bə’zi sünnü qardaşların bu fətvalar qarşısında kəskin əks-reaksiya göstərib onu bə’zən bid’ət, bə’zən şirk, bə’zən də bütpərəstlik adlandırmaları çox təəccüblü haldır. Əgər onların qəbul etdikləri kitablara istinadən Peyğəmbərin, yaxud onun köməkçilərinin yerə səcdə etdiyini isbat etsək, yenə də bu iş bid’ət sayacaqlarmı?!
Əgər o həzrətin Cabir ibni Əbdüllah Ənsari kimi bə’zi köməkçilərinin qızmar havada yandırıcı daş, çınqıl və ya bir miqdar qumu əlində saxlayıb bir az soyutmalarını və namazda alınlarını onun üstünə qoymalarını isbat etsək,[1] onda Cabir ibni Əbdüllahın bütpərəst, yaxud bid’ətçi olduğunu iddia etmək olarmı?!
Bir şəxs Məscidül-Həramın, yaxud Məscidün-Nəbinin döşəməsindəki daşların üzərinə, yaxud onun üzərinə salınmış həsirə səcdə edirsə, onda bu iş həsirə, yaxud məscidin döşəməsindəki daşlara səcdə sayılırmı?!
Onlar bizim minlərlə fiqh kitabımızdan hər hansı birinin «üzərinə səcdə etməyin caiz olduğu şeylər» - bablarını mütaliə etməməli və bu yersiz iftiraların, həqiqətlə azacıq belə, uyğun olmadığını bilməməlidirlərmi?!
Görəsən, bir kəsi bid’ət, küfr və bütpərəstliklə müttəhim etmək Allahın qiyamət günü asanlıqla güzəştə getdiyi işlərdəndir?!
Şiələrin nə üçün yerə səcdə etmələri aydın olsun deyə, imam Sadiq (əleyhis-salam)-ın buyurduğu bir hədisi qeyd etməyimiz kifayətdir. O həzrətin savadlı şagirdlərdindən olan Hişam ibni Həkəm soruşdu ki, nəyin üzərinə səcdə etmək olar və nəyin üzərinə səcdə etmək olmaz? İmam (əleyhis-salam) buyurdu:
السُّجُودُ لاَ یَجُوزُ اِلاَّ عَلَی اْلاَرْضِ اَوْ مَا اَنْبَتَتِ اْلَرْضُ اِلاَّ مَا اُکِلَ اَوْ لُبِسَ
“Səcdə yalnız yerə və yerdən göyərənlərə – yeməlilər və geyməlilər istisna olmaqla – caizdir.” Hişam dedi: «Sənə fəda olum, onun hikməti nədir?»
İmam (əleyhis-salam) buyurdu:
لانَّ السُّجُودَ هُوَ الْخُضُوعُ لِلَّهِ عَزَّ وَجَلَّ فَلاَ یَنْبَغِی اَنْ یَکُونَ عَلَی مَا یُؤْکَلُ وَیُلْبَسُ لِاَنَّ اَبْناءَ الدُّنْیا عَبِیدُ مَا یَاْکُلُونَ وَیَلْبَسُونَ وَالسَّاجِدُ فِی سُجُودِهِ فِی عِبادَةِ اللهِ فَلاَ یَنْبَغِی اَنْ یَضَعَ جَبْهَتَهُ فِی سُجُودِهِ عَلَی مَعْبُودِ اَبْناءِ الدُّنْیَا الَّذِینَ اغْتَرُّوا بِغُرُورِهَا
“Çünki səcdə mütəal Allahın dərgahında xüzunun (bəndəçilik izhar etməyin) son həddidir, buna görə də yeməlilərin və geyməlilərin üzərinə səcdə edilməsi yaxşı olmaz. Çünki dünyapərəstlər yeməlilərin, geyməlilərin quludurlar, səcdə edən şəxs də səcdə halında Allaha ibadətlə məşğul olduğuna görə, layiq deyildir ki, alnını dünyanın bər-bəzəklərinə məftun olub aldananların mə’budunun üzərinə qoysun.”
Sonra İmam (əleyhis-salam) buyurdu:
وَالسُّجُودُ عَلَی اْلاَرْضِ اَفْضَلُ لِاَنَّهُ اَبْلَغُ لِلتَّواضُعِ وَ الْخُضُوعِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ
“Torpağa səcdə etmək daha fəzilətlidir, çünki bu, Allah dərgahında bəndəçilik və xüzunu daha yaxşı yetirir.”[2]
[1] «Müsnədi Əhməd», 3-cü cild, səh.327; «Sünəni Beyhəqi», 1-ci cild səh.239
[2] «İləluş-şəraye», 2-ci cild, səh.341.