2 ـ سکوت

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 
اخلاق در قرآن جلد 1
3 ـ حفظ زبان (نخست اندیشه کردن سپس گفتار)1 ـ توجّه جدّى به خطرات زبان!

در بحثهاى گذشته گفتار مشروحى درباره اهمّیّت سکوت داشتیم و روایات زیادى در مورد اهمّیّت سکوت نقل شده و در آیات قرآن اشارات پر معنایى درباره سکوت دیدیم; این به خاطر آن است که هر قدر انسان کمتر سخن بگوید لغزشهاى او کمتر است، و هر قدر بیشتر سکوت کند سلامت او بیشتر خواهد بود.

اضافه بر این، ممارست بر سکوت سبب مى شود که انسان زبانش را در اختیار خود بگیرد، و از طغیان و سرکشى آن بکاهد و به این ترتیب به جائى مى رسد که جز حق نگوید و جز به رضاى خداوند سخن نراند.

باید توجّه داشت که مراد از سکوت، سکوت مطلق نیست ـ زیرا بسیارى از مسائل مهمّ زندگى اعم از معنوى و مادّى و اطاعات و عبادات و نشر علوم و فضائل و اصلاح در میان مردم، از طریق سخن گفتن است ـ بلکه منظور از قِلّةُ الکلام (کم سخن گفتن) یا به تعبیر دیگر،خاموشى،در برابر سخنان فساد انگیز یا مشکوک و بى محتوا و مانند آن است.

به همین دلیل، در حدیثى از امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم:

مَنْ کَثُرَ کَلامُهُ کَثُرَ خَطَؤُهُ، وَ مَنْ کَثُر خَطَؤُهُ قَلَّ حَیاؤُهُ، وَ مَنْ قَلَّ حَیاؤُهُ قَلَّ وَرَعُهُ، وَ مَنْ قَلَّ وَرَعُهُ ماتَ قَلْبُهُ، وَ مَنْ ماتَ قَلْبُهُ دَخَلَ النّارَ; کسى که سخن بسیار بگوید خطا و لغزش او فراوان مى شود; و کسى که خطا و لغزشش فراوان گردد، حیاء او کم مى شود; و کسى که حیائش کم شود، پرهیزگارى اش کم مى شود; و کسى که ورعش کم شود، قلبش مى میرد; و کسى که قلبش بمیرد، داخل آتش دوزخ مى شود!»(1)

همین مضمون با تعبیر فشرده ترى از پیغمبر اکرم(صلى الله علیه وآله) نیز نقل شده است(2).

در حدیث دیگرى از همان امام بزرگوار مى خوانیم: «اَلْکَلامُ کَالدَّواءِ قَلیلُهُ یَنْفَعُ وَ کَثِیرُهُ قاتِلٌ; سخن مانند دارو است، اندکش مفید و کثیرش قاتل است!»(3)


1. نهج البلاغه، کلمات قصار، کلمه 349.

2. محجّة البیضاء، جلد 5، صفحه 196.

3. غرر الحکم، شماره 2182.

3 ـ حفظ زبان (نخست اندیشه کردن سپس گفتار)1 ـ توجّه جدّى به خطرات زبان!
12
13
14
15
16
17
18
19
20
Lotus
Mitra
Nazanin
Titr
Tahoma