مباحث خیارات - جلسه 005 - 97/06/14

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

مباحث خیارات - جلسه 005 - 97/06/14

آیه ی 61 از سوره ی آل عمران در مورد مباهله است. این جریان، فضیلت بزرگی برای رسول خدا (ص) و علی بن ابی طالب ع محسوب می شود

کلامی به مناسبت روز مباهله:

آیه ی 61 از سوره ی آل عمران در مورد مباهله است. این جریان، فضیلت بزرگی برای رسول خدا (ص) و علی بن ابی طالب ع محسوب می شود. رسول خدا (ص) به قدری به نبوت خود اعتماد داشت که آماده ی مباهله شد و مخالفان، عقب نشینی کردند و همچنین فضیلتی برای امیر مؤمنان علی علیه السلام است که ﴿أَنْفُسَنا﴾[1] بر آن حضرت تطبیق شده است.

ما در تفسیر نمونه در ذیل این آیه مدارک بسیاری از منابع مهم اهل سنت نقل کرده ایم که این آیه مخصوص پنج تن آل عباست. این آیه یکی از ادله ی بسیار خوب در مورد ولایت است.

«مباهله» از ماده ی «بَهل» به معنای رها کردن است وقتی بچه گوسفندی را رها کنند که هر چه می خواهد از شیر مادر بخورد به آن «بَهل» می گویند. به جریان مورد نظر مباهله گفته شده است چون طرف را در مقابل مجازات الهی رها می کنند و دو طرف طرف دیگر را به خدا واگذار می کنند تا مشاهده کنند کدام یک از این دو واگذاری مؤثر واقع می شود.

بحث اخلاقی:

رسول خدا (ص) در حدیثی می فرماید: أحبّ‌ اللَّه‌ تعالى‌ عبدا سمحا إذا باع و سمحا إذا اشترى و سمحا إذا قضى و سمحا إذا اقتضى.[2]

یعنی خداوند بنده ای را دوست می دارد که این چهار حالت را دارا باشد: در موقع فروختن آسان بگیرد، در موقع خریدن آسان بگیرد، در مورد پرداختن دین آسان بگیرد و در مورد قبول کردن پرداخت دین آسان بگیرد. (کل زندگی اش بر اساس آسان گرفتن باشد.)

جالب است که چقدر زندگی امروز ما عکس این حدیث است و بایع و مشتری سختگیر شده اند. گاه معامله ی کلانی در مورد خانه انجام می شود و بعد در مورد اینکه فلان وسیله ی خانه مال چه کسی باشد دعوا رخ می دهد. حتی دیده ایم که بعد از فروش خانه گاه چراغ های خانه و گاه کابینت ها را باز می کنند و از خانه خارج می کنند.

یا مثلا کسی مالی را خریده است و اندکی تفاوت دارد، نباید سخت گرفت. همچنین در تصادفات گاه آسیب جزئی به یک طرف وارد می شود و همچنین در روابط زن و شوهر گاه سختگیری می شود و همین موجب دعوا، جدایی و اختلاف می گردد. یا در مسائل قضایی در پرونده ای سختگیری می کنند و در نتیجه کار پرونده یک سال یا بیشتر به طول می انجامد.

این تعلیمات اسلام از محیط خشونت برخاست. جامعه ی عرب که دختران خود را زیر خاک می کردند و با هم دعوا و جنگ داشتند کانون خشم و خشونت بودند.

موضوع: خیار رؤیت

بحث در این است که وقتی کسی می خواهد عین خارجیه ی غائبه ای را بخرد یا باید آن را با اوصاف بخرد و یا با مشاهده ی سابق. در جلسه ی گذشته بحث اوصاف را مطرح کردیم و اما مشاهده ی سابق. یعنی مشتری قبلا متاع را دیده است و حالا بر اساس آنکه اطمینان دارد آن حالت سابقه همچنان باقی است آن را می خرد. در این صورت غرر و جهلی حاصل نمی شود چون علم دارد که حالت سابقه به قوت خود باقی است.

در اینجا سؤال می شود که آیا بایع به او می گوید که مبیع به حالت قبلی خود باقی است یا بایع نمی گوید و خودش اطمینان دارد که به حالت قبلی باقی است. اگر خودش اطمینان دارد و بایع چیزی نگفته است چرا باید خیار رؤیت داشته باشد زیرا بایع چیزی به او نگفته است. (البته این قید در کلام بزرگان نیست). بله اگر بایع بگوید که مبیع همان چیزی است که تو قبلا دیده ای در اینجا مسئولیتی گریبان بایع را می گیرد و الا بایع مسئولیتی ندارد.

نکته ی دیگر این است که امام قدس سره فرموده است که مشتری باید اطمینان داشته باشد که مبیع بر همان صفات قبلی خود باقی است.

نقول: اگر بایع بگوید که مبیع مطابق همان چیزی است که دیده ای و مشتری هم بر همین اساس متاع را بخرد، لازم نیست به قول بایع اطمینان پیدا کند زیرا اگر دید مطابق آن شرایط نیست خیار تخلف شرط دارد و در هرحال معامله صحیح است و غرری نمی باشد.


پی نوشت:
   
    
تاریخ انتشار: « 1397/06/12 »
فهرست نظرات
*متن
*کد امنیتی http://makarem.ir
تعداد بازدیدکنندگان : 2058