پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

وظیفه پزشک نسبت به دو مصدوم وخیم الحال [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : اگر دو مصدوم را جهت معالجه نزد پزشكى ببرند، كه هر دو در شرايط خطر جانى قرار دارند، چنانچه يكى از آن دو، عضو خانواده‌ای باشد كه اين پزشك، طبيب خانوادگى آنان است و اقدام پزشك براى معالجه هر یک از آن دو مستلزم رها ساختن مصدوم ديگر است، كه درنتیجه مصدوم ديگر خواهد مرد، لطفاً با توجّه به امور زير بفرماييد: وظيفه طبيب پرداختن به معالجه کدام‌یک از اين دو مصدوم است؟ ۱. طبيب هیچ‌گونه تعهّد شرعى نسبت به معالجه اعضاى خانواده مصدومى كه وى پزشك آنان است نداده باشد. ۲. نسبت به معالجه اعضاى خانواده يكى از آن دو، تعهّد شرعى داشته باشد. ۳. مصدوم و مجروحى كه وى پزشك خانوادگى آنان است حالش بسيار وخيم، ولى احتمال خطر مرگ براى وى كمتر است.
پاسخ : در صورت اوّل و دوّم با توجه به اينكه هر دو بيمار در شرايط مساوى قرار دارند طبيب مخيّر است، ولى اگر تعهّد شرعى نسبت به يكى از آن‌ها دارد او را مقدّم دارد؛ و در صورت سه، بايد آن را كه خطرش بيشتر است مقدّم دارد.

تقاضاى بیمار برای مخفى ماندن برنامه‌های درمانى [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : آيا بيمار می‌تواند درخواست كند كه کلیّه برنامه‌های درمانى او محرمانه انجام شود؟
پاسخ : درصورتی‌که افشا شدن آن لطمه‌ای به او بزند، حقّ دارد چنين درخواستى كند.

بیان بیماری شخص برای دیگران [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : بيان بیماری‌های بيمار براى ساير پزشكان يا برخى از اعضاى خانواده و اقوامش كه از آن اطّلاع ندارند، چه حكمى دارد؟
پاسخ : آنچه براى درمان او لازم است جایز است و بيش از آن مجاز نيست مگر به اجازه بيمار.

مخفی کردن وضعیت جسمی بیمار توسط پزشک [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : لطفاً بفرمایید در چه صورتی پزشک اجازه دارد وضعیت جسمی بیمار را پنهان کند و به او دروغ بگوید؟
پاسخ : درصورتی‌که بیمار براثر اطلاع از بیماری خود دچار ناراحتی قابل‌ملاحظه‌ای شود یا درمان او به تأخیر افتد این کار جایز است.

کتمان وخامت بیماری به خاطر مصلحت [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : گاه به خاطر مصالح بيمار يا اطرافيان وى مجبور به كتمان حقيقت هستيم. اين كار چه حكمى دارد؟
پاسخ : درصورتی‌که مصلحت ايجاب كند اين كار لازم است.

کتمان نتیجه آزمایش ازدواج توسط پزشک [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : جوانى جهت ازدواج براى آزمايش به پزشك مراجعه می‌کند. پزشك وى را دچار بيمارى مسرى می‌یابد و يا متوجّه می‌شود كه معتاد است. در اينجا، اگر واقعیت را براى ديگران، كه منتظر نتيجه آزمايش هستند بگويد، پرده از روى راز پنهان بيمار برداشته می‌شود، كه قطعاً براى بيمار تبعات سوئى به دنبال خواهد داشت؛ و اگر نگويد همسر آينده وى دچار بيمارى مسرى شده و گرفتاری‌هایی پيدا می‌کند و ممكن است براى طبيب هم مشکل‌ساز شود. تكليف طبيب چيست؟
پاسخ : با توجّه به اينكه این‌گونه آزمایش‌ها نوعى مشورت با طبيب است، کتمان کردن واقعیت خیانت در مشورت محسوب می‌شود و باید واقعیت را بگويد.

وظیفه پزشک در مورد مطلع کردن بیمار یا خویشان او نسبت به بیماری که علاجی ندارد [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : شخصى سرطان دارد و طبيب می‌داند هرگونه اقدام در جهت معالجه او بی‌فایده است و اگر به بيمار و كسان وى اطّلاع دهد گرچه ضربه روحى و صدمات روانى به آنان وارد می‌شود، امّا از صرف هزينه فراوان براى معالجه جلوگيرى می‌شود و طبيب هم مورد شكايت نسبت به كتمان بيمارى قرار نمی‌گیرد؛ و اگر اطّلاع ندهد، اموال فراوانى خرج معالجه می‌شود كه بی‌فایده خواهد بود و طبيب هم مورد اعتراض واقع می‌شود. با توجّه به اصرارى كه بيمار و كسانش در مورد دانستن واقعیت دارند، تكليف طبيب چيست؟
پاسخ : با توجّه به اينكه ضربه‌های روحى از يكسو و هزینه‌های درمان از سوى ديگر كاملاً متفاوت است، طبيب بايد آن‌طرف را اختيار كند كه صدماتش كمتر است.

وظیفه پزشک نسبت به اعلام بیماری شخص به دستگاه‌های حکومتی [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : اگر بيمارى به پزشك مراجعه نمايد و پزشک هم در معاينات وى به سرّى از اسرار بيمار مطلع شود كه در صورت كتمان، نفع بيمار و كسان وى در آن لحاظ می‌گردد و بيمار هم خواهان مكتوم ماندن آن بيمارى پنهان باشد، ولى اگر به اطّلاع مسئولين مملكتى و حكومتى برساند، نفع و مصلحت جامعه در آن وجود دارد، اينجا طبيب چه تكليفى دارد؟
پاسخ : تنها در موردى كه مصالح جامعه به خطر مىافتد لازم است آن را فاش كند و به مسئولين مربوطه اطّلاع دهد.

وظیفه پزشک نسبت به اولویت بیماران در درمان [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : مبلغى پول در اختيار است كه آن را می‌توان يا صرف مداواى یک بيمار قلبى نمود، يا صرف ده بيمار ديگر كرد، كه به امراض ديگرى مبتلا هستند، حال اگر بيمار قلبى را مداوا ننماييم خواهد مرد و اگر مداواى بيماران ديگر را رهاسازیم دچار رنج‌های شديد و موجب پيشرفته شدن بيمارى آنان می‌گردد و راهى هم براى مداواى هیچ‌یک از بيماران فوق جز از طريق هزينه كردن اين پول وجود ندارد، در اين صورت تكليف طبيب انتخاب كدام طرف است؟
پاسخ : هرگاه بيمارى آن‌یک نفر خطر جانى دارد و بيمارى آن ده نفر خطرناك نيست، بايد اوّلى را مقدّم داشت.

معیار اولویت رسیدگی به بیماران اورژانسی [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : انتخاب اولویت در رسيدگى به چند بيمار كه همگى به اقدامات اورژانس نياز دارند بر چه اساسى است؟ آيا تنها معيار، رسيدگى به حال بيمار بدحال‌تر است، يا اينكه شخصیت حقوقى و حقيقى افراد باعث تقديم یک نفربر ديگرى می‌شود. مثلاً رسيدگى به‌جان‌ یک پزشك يا مهندس تحصیل‌کرده كه براى جامعه مفيدتر است با یک كارگر ساده يكسان است؟ يا مثلاً رسيدگى به یک فرد معتاد به هروئين كه تصادف كرده، با یک فرد مؤثر در جامعه مساوى است؟
پاسخ : اگر حال يكى خطرناک‌تر است اولویت دارد و هرگاه ازنظر وضع پزشكى در شرايط مساوى باشند رعايت اولویت‌های اجتماعى و اخلاقى بهتر است.

وظیفه پزشک نسبت به‌تصریح به خطرناک بودن بیماری و تضعیف شدن روحیه بیمار [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : اگر پزشكى خطرناك بودن بيمارى بيمار و نااميد بودنش را از حيات بيمار به وى بگويد، اسباب نگرانى شديد روحى بيمار و كسان وى را فراهم می‌نماید. ولى از طرف ديگر براى گرفتن اذن از بيمار و كسان وى در صورت نياز به عمل جرّاحى گفتن آن لازم است؛ و چه‌بسا موجب می‌شود بيمار وصیت نمايد، يا امانات مردم را به آنان بازگردانده و از آن‌ها كسب حلّيّت كند و خود پزشك هم مورد اعتراض بعدى بازماندگان بيمار نسبت به عدم اخبار به آنان در مورد خطرناك بودن بيمارى قرار نگيرد؛ و چنانچه خطرناك بودن بيمارى را اطّلاع ندهد، صدمه روحى و فكرى به بيمار وارد نمی‌شود ـ هرچند تأثيرى هم در جهت بهبودى مريض ندارد ـ اگر راه منحصر در گفتن صريح خطرناك بودن بيمارى و يا نگفتن باشد، طبيب چه بكند؟
پاسخ : معمولاً در این‌گونه موارد راه سومى وجود دارد و آن اينكه با عبارات مناسبى از مريض و كسان او اجازه می‌گیرند و می‌توان مطلب را براى بعضى از كسان او، كه روحيه بهترى دارند، بيان كرد. بنابراين ضرورتى ندارد كه همه‌چیز را با صراحت بگويد.

وظیفه پزشک نسبت به توصیه به ترک روزه [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : در برخى بیماری‌ها، مثل نارسايى كليه، با اطمينان می‌توان به بيمار توصيه نمود كه روزه نگيرد امّا در خيلى از موارد به علّت شکی كه در اصل بيمارى، يا چگونگى تأثير روزه بر آن وجود دارد، يا به علّت عدم وجود تحقيقات و نتايج لازم در مورد اثرات روزه بر بسيارى از بیماری‌ها و کلاً به خاطر عدم امكان تعيين نقش روزه بر بيمارى، پزشك واقعاً نمی‌داند روزه را به بيمار توصيه كند يا خير؟ در اين صورت وظيفه پزشك چيست؟ آيا پزشك در صورت توصيه، يا عدم توصيه به‌روزه مسئول است؟
پاسخ : اين مسئله دو صورت دارد: گاه براى طبيب خوف ضرر حاصل می‌شود، يعنى احتمال قابل‌توجهی نسبت به زيان داشتن روزه براى او حاصل می‌شود، در اينجا می‌تواند همان را به بيمار منتقل كند، چنانچه بيمار از قول طبيب خوف ضرر پيدا كرد روزه را ترك می‌کند. صورت دوّم آن است كه احتمال ضعيف و کم‌رنگی باشد، در اينجا نمی‌توان ترك روزه را به بيمار توصيه كند.

وظیفه پزشک دردادن گواهی بکارت [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : در مواردی که دختران برای گواهی سلامت بکارت جهت ازدواج مراجعه می‌کنند و پزشک متوجه می‌شود که بکارت سالم نیست، ولی طرف فریب‌خورده است و پشیمان است و اصرار می‌کند که آبرویش حفظ شود و اگر گواهی سلامت داده نشود آبرویش درخطر است و ممکن است به فساد کشیده شود، چه باید کرد؟ و آیا دادن گواهی سلامت در این موارد جایز است و گناه ندارد؟
پاسخ : درصورتی‌که برفرض بیان واقعیت، ضربه سنگین و فوق‌العاده‌ای بر او وارد می‌شود، می‌توان گواهی سلامت داد.

معالجه و درمان اهل کتاب [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : درمان اهل كتاب و استفاده از خدمات درمانى و بهداشتى برای آنآنچه حكمى دارد؟
پاسخ : مانعى ندارد، مگر در مواردى كه آن‌ها بر ضد مسلمين سوءاستفاده كنند.

وظیفه پزشک نسبت به معالجه بهایی [وظيفه پزشك نسبت به بيمار و اطرافیان او]

پرسش : در صورت مراجعه کردن بهایی به پزشک آیا پزشک می‌تواند او را مداوا کند؟
پاسخ : مداوا کردن فرد بهایی با رعایت موارد طهارت برای پزشک مانعی ندارد.
تعداد صفحات : 1