پاسخ اجمالی:
خداوند به آنها که در لجاجت و دشمنی با آیات الهى، اصرار مى ورزند هشدار داده و می فرماید: «چه بسا این کافران آرزو مى کنند: اى کاش! مسلمان بودند». در واقع آنان زمانی آرزوى پذیرش اسلام را دارند، که قدرت بازگشت به سوى آن را ندارند، و این قرینه اى است که این آرزو پس از مشاهده نتائج اعمالشان است. امام صادق در حدیثی می فرماید: «روز قیامت که مى شود جز مسلمانان کسی داخل بهشت نمى شوند در این هنگام، سایر مردم آرزو مى کنند: اى کاش مسلمان بودند».
پاسخ تفصیلی:
پاسخ این سؤال را مى توان با توجه به آیه 2 سوره «حجر» به دست آورد، خداى متعال به آنها که در لجاجت و مخالفت با آیات روشن الهى، اصرار مى ورزند هشدار مى دهد: روزى فرا مى رسد که اینها از نتائج شوم کفر و تعصب کورکورانه و لجاجت خویش پشیمان خواهند شد و (چه بسا این کافران آرزو مى کنند: اى کاش! مسلمان بودند)؛ «رُبَما یَوَدُّ الَّذِینَ کَفَرُوا لَوْ کانُوا مُسْلِمِینَ».
بنابراین، منظور از «یَوَدُّ»؛ (دوست مى دارند) ـ همان گونه که در تفسیر «المیزان» بیان شده ـ دوست داشتن به معنى «تمنّى» و آرزو کردن است و ذکر کلمه «لَوْ» دلیل بر آن است که آنها آرزوى اسلام را در زمانى مى کنند که قدرت بازگشت به سوى آن را ندارند، و این خود قرینه اى خواهد بود بر این که: این تمنّى و آرزو در جهان دیگر و پس از مشاهده نتائج اعمالشان است.
حدیثى که از امام صادق(علیه السلام) در این زمینه نقل شده نیز، کاملاً این معنى را تأیید مى کند: «یُنادِى مُناد یَوْمَ الْقِیامَةِ یَسْمَعُ الْخَلائِقُ اِنَّهُ لایَدْخُلُ الْجَنَّةَ اِلاّ مُسْلِمٌ فَثَمَّ یَوَدُّ سائِرُ الخَلائِقِ اِنَّهُمْ کانُوا مُسْلِمِیْنَ»؛
(روز قیامت که مى شود کسى صدا مى زند ـ به گونه اى که همه مردم مى شنوند ـ [که امروز] جز افرادى که اسلام آورده اند داخل بهشت نمى شوند در این هنگام، سایر مردم آرزو مى کنند: اى کاش مسلمان بودند).(1)
و نیز از پیامبر بزرگ اسلام(صلى الله علیه وآله) نقل شده: «هنگامى که دوزخیان در دوزخ گرد مى آیند و گروهى از مسلمانان خطاکار را با آنها قرار مى دهند، کفار به مسلمین مى گویند: مگر شما مسلمان نبودید؟
در پاسخ مى گویند: آرى بودیم، آنها مى گویند: پس اسلام شما هم نیز به حالتان سودى نداشت! چون شما هم با ما در یک جا هستید!.
مسلمانان مى گویند: ما گناهان (بزرگى) داشتیم که به خاطر آن به این سرنوشت گرفتار شدیم (این اعتراف به گناه و تقصیر و آن سرزنش دشمن سبب مى شود که) خداوند دستور مى دهد، هر فرد با ایمان و مسلمانى در دوزخ است را خارج سازید، در این هنگام، کفار مى گویند: اى کاش ما نیز اسلام آورده بودیم»!(2)،(3)
تا کنون هیچ نظری برای این مطلب درج نشده است.