هر روز گام تازه اى بايد برداشت
عزيزان! بارزترين نشانه يک موجود زنده، نموّ و رشد است، هر زمان «نمو» متوقّف شود زمان مرگ نزديک شده است، و هنگامى که موجود زنده در سراشيبى انحطاط قرار گيرد مرگ تدريجى او آغاز گشته، و اين قانون بر زندگى مادى و معنوى يک انسان و حتّى يک جامعه حاکم است (دقّت کنيد).
با استفاده از اين نکته بايد گفت: اگر هر روز گامى به جلو نگذاريم، و از نظر ايمان و تقوا و اخلاق و ادب و پاکى و درستکارى، رشد و تکاملى پيدا نکنيم، و هر سال دريغ از پارسال بگوئيم، گرفتار خسارتى عظيم شده ايم و راه را گم کرده و به بيراهه افتاده ايم، و بايد جداً احساس خطر کنيم.
پيشواى بزرگ ما امير مؤمنان(ع) زيباترين سخن را در اين زمينه بيان کرده، و در روايت معروفش مى فرمايد:
«مَنْ استوى يَوْماهُ فَهُوَ مَغْبُونٌ» «وَ مَنْ کانَ فِى نَقْص فَالْمَوْتُ خَيْرٌ لَهُ; هر کس دو روز عمرش يکسان باشد گرفتار غبن شده (چراکه سرمايه عمر را از کف داده و تجارتى ننموده، و جز حسرت و اندوه متاعى نخريده است!)(1) و آن کس که در سراشيبى نقصان است، مرگ براى او بهتر است (چراکه لااقل سير تدريجى نقصان را متوقف مى سازد! و اين نعمت بزرگى است!)(2)
اگر عارفان باللّه و سالکان طريق الى اللّه براى هر روزِ سالک، «مشارطه» را در صبحگاهان، و «مراقبه» را در تمام طول روز، و «محاسبه» و سپس «معاقبه» را شامگاهان، لازم مى شمرند به خاطر همين است که رهروان راه حق غافلگير نشوند و اگر عيب و نقصى در کار آنها افتاده است، به جبران برخيزند و از اين طريق هر روز افق تازه اى از انوار الهيّه را به روى خود بگشايند و همچون بهشتيان، صبح و شام شاهد موهبت جديدى باشند (وَ لَهُمْ رِزْقُهُمْ فيها بُکْرَةً وَ عَشيّاً)(3)
بنابراين اى عزيز! از حال خود غافل مباش تا در تجارت بزرگ زندگى که سرمايه نفيس عمر با ارزش هاى والا مبادله مى شود و هر انسانى مى تواند سود کلان ببرد به مصداق «إنَّ الانسان لفى خسر»(4) گرفتار خسران نشوى.
از محاسبه حال خود بى خبر نباش، و هر ماه و هر روز به حساب خود رسيدگى کن، پيش از آن که حساب تو را برسند!
1. بحارالانوار، ج 68، ص 173، ح 5.
2. بحارالانوار، ج 67، ص 64، ح 3.
3. مريم، 62.
4. العصر، 2.